Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/364

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

żywe slady tego związku z Grecją, przez jéj emporje; monety, sprzęty, wyroby sztuki rozsypane są w mogiłach, kurhanach i zaryte w ziemi, która je codziennie na świadectwo oddaje.
W Ukrainie bogate tego rodzaju odkopano już zabytki, na których sztuka grecka, wycisnęła swe piętno. Któż naprzykład nie dójrzy jéj w naczyniach (Grabowski. VIII. d.) glinianych, znalezionych między Piszczalnikami a Łazurcami, w diotach ze Skwiry i Taraszczańskiego (Grabowski. X.), w przepysznéj nalewce z miedzi korynckiéj (Grabowski. XI. 6.), z pod Piszczalnik, w amforze tamże znalezionéj (XI. a.), w piękném naczyniu malowaném z Kaniowskiego, i tylu innych szczątkach, które są lub czysto greckie, lub wybornie naśladowane. — Na jednym z medaljonów złotych, blaszkowatych ze Skwiry, daje się widzieć wyraźnie młody Bacchus, otoczony zwojami winnych latorośli; ale takich przykładów zabytków sztuki greckiéj, w kraju naszym, mnóstwo.
Rodzaj małego Priapa, osadzonego na ozdobném kółku, znalezioném we wsi Osocie w pow. Czehryńskim, należy także do wyrobów sztuki greckiéj, był to rodzaj amuletu zapewne (Grabowski, T. XIII. a. b.).
Figurka ta lana z bronzu, całkiem naga, dosyć dobrych proporcij, ale w stylu pół barbarzyńskim, zdradza szczególniéj pochodzenie swe fallusem i ozdobami kółka, na którém była osadzoną.
Tu wspomnieć także należy, owe bronzowe starożytne hełmy greckie, znalezione na Ukrainie, wraz z innemi starożytnościami, o których wyżéj mówiliśmy: amfory, diotas, medaljony, urny, naléwki i wielką ilość monet greckich, która się na całéj przestrzeni Słowiańszczyzny odkopuje. Wspomina o ostatnich w okolicach Kijowa, nad Dnieprem, Müller (Samml. russ. Geschich. B. XII., zob. podróże Guldenstädt’a.).
W r. 1824, w miejscu, które wedle D-ra Kruse, idącego za Ptolomeuszem, miało właśnie być dawną targowica zwaną Ascau-