Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/363

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

sunkach dawnych ziem słowiańskich z Grecją, a u Skandynawów nawet ziemie przyległe morzu Czarnemu, zarówno z przestrzenią rozdzielającą Baltyk od Euxynu, zowią się ogólnem nazwaniem Griklandji, Grikum, Grecji. — Osady krótkotrwałe Fenicjan nad Dniestrem (Tyras), i silne potem emporje greckie, nad brzegiem morza Czarnego założone, u ujścia Dniepru (Borysthenes), Olbja i handel jéj, stosunki z głębią kraju rozszerzały tu sztukę, język i obyczaj grecki, naśladowany przez Scythów i podbitych przez nich Słowian. Mamy tego dowody w pomnikach czysto greckiéj sztuki, znajdowanych naprzód w okolicach morza Czarnego, następnie w głębi kraju, i aż na wybrzeżach Baltyku; mamy wyraźny ślad w słowach przez Diodora wyciągnionych z Hekateusza, świadczących, że Grecy odwiedzali kraj Hyperboreów a nawet kosztowne w świątyniach tutejszych zostawiali dary, z napisami greckiémi. (Kai ton ’Ellenon tinas mytologous parabalein cis ’Y perboreous, kai anathemata polytele katalipein. Grammasin Ellenikois epigegrammena. Diod. Bibl. Istor. Ed. Bipont. V. II. 135.
Minąwszy ruiny Olbji i rumowiska miast przyległych, daléj już w średzinie kraju, w ziemiach odwiecznie słowiańskich, były osady greckie (Gellonów-Hellenów), ułatwiające handel, brzegów morza Czarnego, kolonistów, z wybrzeżami bursztynowemi Baltyku.
Herodot powiada, że wychodźcy z Euxynu, wśród Gellonów w Scythji, mieli osadę ułatwiającą im handel bursztynowy z północą; a opis jéj słusznie uderzył Szaffarzyka, przypomnieniem miast słowiańskich. Z niego wnosić już można o zmieszaniu się tu charakteru greckiego z miejscowym słowiańskim w świątyniach, na wzór grecki, ale z drzewa budowanych i rzeźbionych.
D-r Kruse, czas, w którym Grecy drogę do wybrzeżów bursztynowych znaleść mogli, naznacza na wiele lat przed Aleksandrem Wielkim. Wszędzie też po ziemi Słowiańskiéj, są jeszcze