Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/334

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

dokoła bieży obwódka perłowa. Noszono zapewne podobne blaszki jako amulety na piersi.
Przypomnieć tu należy wyrazy starego bulgarskiego rękopisu przywiedzionego przez Szaffarzyka (T. I. — 278.) w którym narody są imionami źwierząt pocechowane, a między niemi Litwin nosi nazwanie Tura.
Z licznych p. T. Wolańskiego medalów i monet niby słowiańskich, obawiamy się tu cokolwiek pomieścić, tak wielki udział w zebraniu ich i oznaczeniu miała wyobraźnia, tak typy ich przeciwne determinacji dowodzą, tak w ostatku braknie nam danych, na mocy których przy słowiańskiem ich pochodzeniu utrzymać byśmy się mogli. Gdyby wreście niektóre z tych brakteatów i medalików naszemi były w istocie, typy ich tak są do normandzkich i germańskich podobne, że jako pod wpływem naśladownictwa utworzone, nie wieleby nas o sztuce nauczyły. Napisy ich czyta każdy jak chce, niedziw więc, że wyczytuje jak się podoba.
Ukraińskie złote blaszki, z wyciskami gryfów, lewków i fantastycznych zwierząt, są zupełnie greckie i pochodzenie ich niewątpliwe. Potwierdzają one wpływ, jaki osady Greków nad morzem Czarnem i w głębi kraju na cywilizację i sztukę Słowian sąsiednich wywierały.
Najpiękniejszym w tym rodzaju zabytkiem, jest medaljonik ze Skwirskiego z młodym Bachusem, otoczonym liśćmi winnemi; postać ta z thiary, latorośli winnéj i tyrsu niewątpliwie oznaczyć się daje.
Blaszka, (M. Grabowski. Ukraina. XVII. a) w Zwinogrodzkiem znaleziona, (pod Petrykówką), z wyobrażeniem ptaka rozdzierającego rybę, może być utworem miejscowym; ale w układzie ptaka, w spojeniu jego z rybą, w całym rysunku tego godła, widać przeważną siłę sztuki greckiéj, która potrafiła prosty ten przedmiot zmienić w zręczną i fantazyjną ornamentację.