Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/316

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

W zbiorze Masch’a czar tych i rusztów mniéj jeszcze, ozdoby ich mniéj obfite, sprzęt więcéj od ognia uszkodzony; w zbiorze Potockiego nieznać obtopienia, pogięcie tylko i pordzawienie.
Medaijonów właściwych bardzo mało, jeden z Sylenem jużeśmy wspomnieii (111.), oprócz niego są: medalik ołowianny (66.), — o ołowiu w ten sposób użytym nigdyśmy nie słyszeli — z rysunkiem skomplikowanym i rodzajem napisu; bronzowy, na którym pięć główek, w tyluż wklęsłościach w krzyż ułożone, przedzielają głoski runiczne (73.), i pieniążek (101.), nie zdający się ani słowiańskim, ani nad XII — XIII wiek starożytniejszym.
Bardzo liczne są tu blachy, placki bronzowe z najrozmaitszemi wyobrażeniami w kompartymentach, z napisami, charakterami magicznemi, znakami zagadkowemi, i t. p. których u Masch’a niema jeszcze wcale, prócz dwóch i to w innym całkiem rodzaju (65. — 66.). Między temi, znajdują się i takie, których pierwowzory wzkazano w Daktyljothece Gorlaeus’a, (J. Potocki 40. 52. do 55. 60. 62 do 65. 67. 68. 72. 74 do 77. 80. 81 do 87. 103. 104. 112. 113. 114). Wszystkie te blaszki, wyjąwszy pierwszą znajomą Maschowi, który ją wykładał jako pamiątkę zabicia na ofiarę Radegastowi, Jana Biskupa Meklenburskiego (40.), ale jéj w zbiorze swym nie daje, są już z późniejszego wykopaliska Sponholza, które się zjawiło po wyjściu dzieła Masch’a. — Blachy te, krom kilku, mają jednostajny właściwy charakter i przypominają niekiedy misy, a należą do pomników, których gdzieindziéj w cale nie spotykamy.
Bóstw z napisami runicznemi jest w zbiorze J. Potockiego kilkanaście, ale te różne są wcale od zbioru Masch’a, kstałtniejsze, nie tyle kolczaste, cząstkowe foremniejsze, a w nich już formy twarzy pierwszych nie powtarzają się. Radegast w różnych postaciach, znajduje się tu trojaki, podobny do Masch’a (Potocki. 14. 17. 78.), a imie jego czyta się na wielu posążkach i sprzętach