Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/31

 Ostawianych kamieniami mogił przykłady są w Prusiech Litewskich. Kilka niekiedy kół kamiennych okrążały mogiłę. Izba mogilna w pośrodku lub z brzegu usypu mieszcząca się, składała się z kilku brył większych, na których spoczywał głaz, wieko kamienne, formujące sklepienie. Kamień ten wierzchni zastosowany do wielkości izby grobu, miewał od piętnastu do dwódziestu łokci obwodu, a cztery do pięciu w przecięciu. Płaska strona tego wieka stanowiła pokrycie izby, chropawa i nieobrobiona, zwrócona była na zewnątrz. Boczne ścianki między wielkiemi kamieniami, składającemi długie boki, zapierały mniejsze kamienie, wysokości od trzech do czterech łokci. Podłogę takiego grobu wybijano kamieniem gładkim, lub wyściełano drobnemi krzemykami, niekiedy przepalonemi. Izby okrągłe miewały do półtrzecia lub półczwarta łokcia w przecięciu; bywały też kwadratowe, podłużne, owalne.
 W niektórych grobach oprócz izby głównéj, bywały dwie pomniejsze po bokach. Zdaje się, że budowy te, chociaż je późniéj ziemia przykryła, lub umyślnie strzegąc od profanacyi przysypano, początkowo musiały stać nad ziemią.
 Główną cechą najstrarożytniejszych grobów z wieku kamieni, że w nich kości zwłaszcza ludzkie, powinny się znajdować niepalone. Szkielety leżą z rękoma wyciągnionemi wzdłuż ciała, lub siedzą skurczone, a przy nich znajdują się zwykle toporki, młotki, strzały, siekiery kamienne, guziki bursztynowe i naczynia ofiarne napełnione ziemią.
 W mniejszych grobach tegoż rodzaju, podobnych do wyżéj opisanych, zawsze jedna się tylko izba mieściła; kamień-wieko spoczywał najczęściéj na pięciu podporach.
 Mniejsze groby kamienne pospolitsze są wszędzie, częstsze też i u nas. Utrzymywano w początkach, że pomniejsze te budowy, nie grobowcami były, ale raczéj ołtarzami; że na płaskim kamieniu, umieszczonym z wierzchu, zabijano ofiary,