Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/271

 W Germanji, jeśli nie mniéj, to nie więcéj pomników tego rodzaju, niż w Słowiańszczyznie; może być że deski, laski, rogi, z napisami, zniszczone były umyślnie, lub że sam czas je strawił, że pisano na korze, która pogniła, ale dla czego kamienie runiczne tak są rzadkie?
 W Skandynawji, uchowało się wiele lasek i sztabek z kalendarzami runicznemi: główny ich i największy zbiór, jest w Upsalskiéj Bibljotece obserwatorjum, gdzie ich do 120 liczą.
 Są to kawałki drzewa podługowate, w kostkę obrobione, na których dwóch tylko bokach zapisane dwa półrocza. Każda strona dzieli się na trzy rzędy run, średni zawiera cykl słoneczny, dolny cykl księżycowy, a górny spis dni głównych i świątecznych. Kalendarz poczyna się od rękojeści u góry. Rachuba tu nie na sta i dziesiątki ale na tuziny i wielkie seciny (Storrhundrade), po 120 lat. Rok zawierał trzy takie wielkie seciny, pięć dni i godzin sześć. Z resztą podział dni był na siedmiodniowe tygodnie. (Legis, 49. 53.). Rachuba tuzinami u Słowian używana, także mogła być przejęta od Skandynawów.
 Całkowitych rękopismów runami kreślonych nie mamy, w wielu jednak znajdują się urywki.
 Tak w rękopiśmie uniwersytetu w Kopenhadze z XIV. wieku, (4°) pisanym przez Tuli, jest na końcu regestr królów Duńskich runami spisany, wydany przez Worm’a, i Langebeck’a, (Ser. rer. Danic. T. II.). Tamże w rękopiśmie Soliloquium Deiparae virginis, z czasów Olafa Skautkonung’a, całe ustępy runami, i Hialmars Saga cała.
 Runiczne alfabety są: w rękopiśmie z r. 1022. we Francji pisanym, zawierającym stare runy (szesnaście), dawnym ułożone porządkiem z nadpisem: Alphabetum Norvaegicum, (zob. u Montfaucon’a i Grimm’a); inny, wydany przez Hickes z rękopismu Cottońskiéj bibljoteki, z kilką krótkiemi napisa-