Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/263

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

pismo znali, mieli właściwe sobie głoski, i posługiwali się niemi, jak inne ludy. Najpospolitszém mniemaniem jest, że Słowianie używali alfabetu runicznego, i wykształconego nieco od znanych odmiennie; ale nim świadectwa na poparcie zdania tego rozpatrzym, musiemy w ogóle o runach się rozszerzyć, opierając się na pracy od Grimm’a późniejszéj p. Gust. Thorm. Legis (pomieszczonéj w jego Fundgruben des Alten Nordens. Leipz. 1829. Die Runen und ihre Denkmäler.). Z tego głównie czerpiąc źródła zostawujemy sobie swobodę własnego poglądu na przedmiot i ocenienia materjałów lub dopełnienia ich wedle myśli naszéj.
Alfabet runiczny prostotą swoją do pierwiastkowych epok odnosić się zdaje, i wielkie ma podobieństwo do pisma narodów starożytnych; szczególniéj uderza zbliżenie jego do Fenickiego i etruskiego alfabetu. Pierwszy z nich nawet najprawdopodobniéj zdaje się być źródłem Run północnych. — O pochodzeniu ich pisało wielu, a Olaus Magnus, Rudbeck, Bureus, Verelius, przypisywali wprost wynalazek ich Skandynawom; Lazius i Worm, wywodzili je z głosek hebrajskich; Benzelius, Wise, od greckich; Celsius, Leibnitz, Gibbon, mieli za popsuty alfabet rzymski; Astle i Liljengren, za zmodyfikowany gotycki; La Croze i Murray za anglosaksoński zmieniony; Bartholin, Suhm, Burmann, mieni je za przyniesione przez Odyna do Skandynawji; Ihre przypisuje Allemanom. i. t. p. — Niektórzy czynią je jak świat staremi, drudzy w kilka wieków po Chrystusie początek im naznaczają. Rozmaitość zdań największa, któréj przyczyną różność źródeł, jakiemi się posługiwali piszący, sposob zapatrywania się na przedmiot, wiek wreście w jakim żyli, i którego błędy podzielali.
Legis ma Runy za starożytne pismo północne, nie utworzone tu, ale przyniesione raczéj, na jakie 1500 lat przed Chrystusem, za czasów Kadmusowych, i to nie przez kogo innego, tylko przez