Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/203

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

R. III, N. 13, wyobraża ją nagą stojącą, z rozpuszczonemi włosami, w wieńcu, w jednéj ręce jabłko, w drugiéj trzymająca grono winne.
W Czechach, w Wyszehradzie (Vocel 8), znaleziona została w podziemnym sklepie misa bronzowa, na któréj dnie wyryta była postać kobiéty siedzącéj, szatą u dołu owiniętéj, w jednéj ręce trzymająca kwiat, na kształt lilji, w drugiéj wieniec.
Porównanie rysunku jéj, z minjaturą rękopismu XII wieku (Mater verborum) przy któréj jest podpis Siva, wizerunek ten czyni nadzwyczaj ważnym dla Mythologji Słowiańskiéj; niżej wspomniemy jeszcze o tym pomniku.
Cale inaczéj, i nierównie szpetniéj, bóstwo to między bałwankami Prilwitzkiemi upostaciowane widziemy, z napisem Tsiba. (J. Potocki. T. X, f. 22). Jest to figurka kobiéca, w części szatą osłoniona, bez wdzięku, na karku psią głowę mająca.
J. Potocki (Voy: 66), wspomina o posągu bronzowym, w zbiorze akademji Berlińskiéj znajdującym się, a znalezionym w Szwet (Swieć), na którym były ślady pozłoty i sądzi, że wyobrażał Siwę.
Światowid, (Swantewit); bóstwo czczone szczególniéj u Rugjan (Ranów), Słowian wyspy Rugen, którego cześć rozpościerała się wszakże po całéj i najdalszéj Słowiańszczyznie. Helmold, który fałszywie utrzymuje, że Światowita zrobili poganie ze świętego Wita, co i Saxo Grammatyk potwierdza, opiera się na podaniu, które jakkolwiek przyjęte przez Kollara, utrzymać się nie może. (Helmold L. I, c. 6): Tradit veterum antiqua relatio, quod temporibus Ludovici II egressi fuerint de Corveia monachi, qui Slavorum salutem sitientes, impenderunt se ipsos ad subeunda pericula et mortes pro legatione verbi Dei. Peragratisque multisque multis Slavorum provincjis, pervene-