Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/191

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

szczypczykach, rękojeściach mieczów, broni kamiennéj, klinach, dzidach, i t. d. Erudycji do zbytku, język osobliwszym sposobem niemiecko-francuzki, zresztą pogląd na rzeczy, ze stanowiska wyłącznie starożytności rzymskich. Wprawdzie czasy nie były po temu, żeby więcéj uczynić można; dzieło jako materjał porównawczy, zasługuje ze wszech miar na uwagę.
Herowid, (Garewid? Heruwiz na wizerunkach Prilwitzkich?), bożek Słowian w Wolgaście mający świątynię, niewiadomo dokładnie, jak był wyobrażany; o bożnicy jego, wspomina anonym autor żywota ś. Ottona biskupa. Wisiała w niéj tarcza złota, niezmiernego ciężaru, nader misternéj roboty, cała blachami pokryta, któréj nikomu z ludzi dotykać się niegodziło. Wynoszono ją tylko i prowadzono w czasie wielkich wypraw wojennych. Andrzéj Opat Bambergski, pisze, jakeśmy wyżéj powiedzieli, o chorągwiach Herowida, w czasie świątek jego wywieszanych na murach miasta.
Między bóstwami Prilwitzkiemi, (J. Potocki, Tab. 4, f. 11, Tab. 12, f. 28, Tab. 10, f. 21), znajdują się bałwanki, których wyczytane nazwiska przypominają Herowida. Piérwszy z nich wystawia bóstwo dziwaczne, z sześcią głowami na jednym karku osadzonemi, z których dwie skrajne są brodate, siódma na piersiach, także z brodą; — w pasie przewiązane draperją. Napis Garewhit, jest bardzo wyraźny. Słówko Rug, kazało się domyślać Potockiemu, że bożek ten czczony był u Rugów.
Druga figurka z napisem: Gurupit, jest dwutwarza i rogata; — trzecia z napisem: Hiruwiz, zdaje się być bóstwem niewieściém.
Hela, bóstwo piekielne, rodzaj prozerpiny słowiańskiéj, jak Flins, zdaje się przejęte od Germanów, bo z germańska nazwane; mamy między bałwankami Prilwitzkiemi (J. Potocki,