Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/180

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

Urny szląskie, których wielki zbiór posiada Muzeum szkoły wyższéj we Wrocławiu, wydane zostały przez Büsching’a, w często wspominaném dziele jego: »o epoce przedchrześcijańskiéj i jéj pomnikach«; różnią się one pomysłami, wykonaniem, obrobieniem, rysunkiem, od innych słowiańskich, a najbliżéj z naszemi Wielko-polskiemi się łączą.
Oprócz popielnic, znajdują się tu misy, kubki, krążki, lampy, rzecz w słowiańskich grobowcach rzadka, szpulki i naczynia, któreśmy nazwali trojakami, podobne do używanych do dziś dnia bliźniuków.
Co do ich kształtu, ten tak jest rozmaity i oryginalny, że się trafiają urny formą wschodnie naczynia, a rysunkiem greckie przypominające (Tab. III. 1). Grzechotki, czary, lampy, kadzielnice, których boki są podziurawione, w wielkiéj tu liczbie spotykamy. Lampy acz niezgrabne, są widocznie naśladowaniem rzymskich. Miski i czasze od czeskich mniéj kształtne, bogaciéj znowu są rysowane i ozdobne.
Materjałem jest, nietylko glina z kwarcem gruba, ale niekiedy piękna żółtawa, delikatna massa, doskonale wymieszona i wypalona. Na wielu naczyniach znajduje się polewa czarna szklista, ale najciekawszemi są tu wyroby malowane w desenie kolorowe, o którycheśmy już wspominali. Malowanie to nie jest wypalane i powierzchowne tylko, kolory użyte ograniczają się czarnym, żółtym i czerwonym. (Tab. I. n. 1, 2). Ornamentacja naczyń malowanych, składa się z linij prostych, formujących trzykroć powtórzone trójkąty, a w ich środku dwa skrzyżowane S. formują ozdobo kwiecistą. W pośrodku taż ozdoba powtarza się w kółku. Na drugiéj urnie kréski proste, koła i kółka, stanowią ornamentacją dosyć ubogą, ale zastanawiającą tém, że jest polychromem. Pod względem ozdób, także uderza bardzo starannie ryta urna (T. I. 3), któréj Büsching przyznaje,