Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/173

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

Zastanawiające są także kółka gliniane, krążki z otworami w pośrodku, czterma lub jednym, różnych rozmiarów, najczęściéj na miseczkach poukładane jeden w drugim, które znaleziono na Szląsku i w Lubaszu. Podobne kółka znajdują się i bronzowe: musiały mieć jakieś znaczenie religijne; całkiem im podobne, znajdowano w grobach w Albano.
Oprócz wyliczonych naczyń, szczególniéj uwagę zwracają na Szląsku znajdowane także trojaczki, garnuszki i miseczki ofiarne, pięknego kształtu, wewnątrz otworami połączone z sobą, które, jak się nam zdaje, służyć musiały do składania ofiar bóstwu trojakiemu, Trygławowi. Gdyby albowiem przeznaczeniem ich było, trzy rodzaje jadła zawierać, nie miałyby otworów łączących z sobą miseczki, widocznie tylko znaczenie troistéj ofiary w jednéj, wskazujące.
Co do materjału i sposobu wyrabiania naczyń grobowych, o tém już kilkakrotnieśmy tu wspominali. Żwir i tłuczony granit z listkami i okruchami miki, równie dla mocy, jak dla ozdoby naczyń, był dodawany; nieznajdujemy go w wyrobach mniejszych i delikatniejszych, z saméj gliny żółtawéj, lub czerwonawéj robionych. Starsze zwłaszcza naczynia, lepione są rękami, (Nietulisko), późniejsze toczone kołem widocznie, a wszystkie zdają się być mniéj lub więcéj wypalane, nawet te, na których śladu ognia dziś dostrzedz trudno. Kolor ich rzadko zupełnie czarny, czerwonawy, żółtawy, przechodzi wszystkie odcienia barw tych i brunatnéj. Najrzadsze są naczynia, okryte polewą szklistą i malowane kolorami: wszakże i takie na Ukrainie, w Szląsku, w Czechach się trafiają.
Wielkość urn, jest nadzwyczaj różna, widać że na to nie było żadnego obrzędowego prawidła: właściwe popielnice, niekiedy dwa garnce z górą w siebie biorą, niekiedy kwartę za-