Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/151

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

tyniach późniejszych Słowian, i dziś jeszcze ze szczątków wiejskich budowli odgadywać się daje.




XVIII. NEKRO-CERAMIKA.

Starożytna ceramika Słowiańska, niema ani tych wytwornych kształtów, którą się Grecka odznacza, ani barw świetnych, i ornamentacyj bogatych Etruskiéj, Rzymskiéj i innych ludów garncarki. Jest to w ogóle wziąwszy, i nielicząc wyjątków piękniejszych, jakby piérwsze rozbudzenie się kunsztu, złożone zmarłym na ofiarę; piérwsza i niezręczna próba wyrażenia myśli, sposobem całkiem abstrakcyjnym, idealnym, dla którego wzorem w naturze są tylko kielichy kwiatów, ich liście, i niektóre zjawiska świata roślinnego.
Proste w ogólności są naczynia grobowe Słowian, jak lud ten był prosty, i poświadczają, że niemiał dość swobody umysłu, dośc środków materyalnych, by się wyłączniéj czci piękna poświęcił. To co wiemy o losach i życiu Słowiańskich ludów, niedozwala nam nawet poszukiwać u nich misternych naczyń południowéj Europy i Azyi, chociaż widoczna jest, że wzory Greckie i Rzymskie były dobrze znane Słowianom, i naśladowanie ich niekiedy jest bardzo wyraźne.
W jednéj z mogił Ukraińskich, bliżéj osad Greckich nad Pontem, znaleziono w grobowcu trzeciego okresu, naczynie Greckie, wytwornéj roboty, z figurami i bronzową nalewką; w innych tamże mogiłach dioty i urny, widocznie są pochodzenia Helleńskiego. Z drugiéj strony w Szlązku, w Wielkiéj-Polsce, w Czechach, znajdują się naczynia, lampy, kółka, nacechowane naśladownictwem Rzymskich tego rodzaju pomników. Nieszczęściem bojownicy i rolnicy Słowianie, zmuszeni chwytać na przemiany za pług i oszczep, niemieli czasu, ani zasmakować w sztuce Greków, ani skrzętniéj odwzorowywać Rzym-