Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/148

w regularne karby, w krzyże i różne znaki. Na Polesiu miejsce jéj zastępuje dranica, drzewo darte, przybite do łat i krokwi ćwiekami drewnianemi, lub sparte tylko na rynenkach, dach obiegających (w okolicy Białowieży). Gonty na chacie wieśniaczej prawie się niezjawiają; u jezior i błót, słomę zastępuje trzcina, w stepie darń. Wyniosłość dachów stanowi cechę budowli północnych, Słowiańskich: nawały śniegu i słoty uczyniły to potrzebą, co niejest bez wdzięku. Stara to forma piramidalna, prosta a monumentalna.
 Zresztą chaty w ogólności, krom belek, słupków, i przyzb, niemają nic wybitniejszego. Cała ozdobność ich skupia się na czele, ku gościńcowi i gościowi się zwracając, jakby mu chciała mile się uśmiechnąć i zaprosić go do wnętrza. Słupki najczęściéj przewiązane są w pośrodku i stoją na wysokiéj podstawie. Słowianie, doskonali cieśle, na budowy używali szczególniéj drzewa najtrwalszego, przejętego żywicą, lub odznaczającego się słojami swemi i gęstością. Domy budowano z modrzewia, sośniny, dębu, lub jedliny, osiczyny i brzeziny, gdzie pierwszych niedostawało.
 Sprzęt, jak ławy, stoły, wrota, wyrabiano z cisu, wspominanego często w pieśniach, — drobniejszy z miękkiéj lipiny.
 W większych budowach wiejskich, jako to, śpichrzach, i gospodach, których wzorem były wiejskie gontyny i bożnice, wiązanie słupów, podpierających poddasze z płatwami, zakończenie wystające na zewnątrz belek fantastycznie obrabiane, stanowiły główne motywa ornamentacyi, i nosiły ślady zwyczaju dawnego ozdabiania budowli. Słup niebył zbyt wyniosły, przysadzisty raczéj, a przepaska przecinając go, jeszcze niższym czyniła.
 Jeśli niepłonne są twierdzenia pana Ziegler, że nagłówek słupa wszędzie ma kształt odpowiedni naczyniom glinianym ludu, który go tworzy, a wyroby ceramiczne w ścisłym zosta-