Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/136

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

wian w czci religijnéj, i że te kładzione jako fundament świątyni, były niejako uświęceniem miejsca, na którem ją zakładać miano. Jednakże świątynia na samych rogach stać niemogła, i opierała się zapewnie na innych trwalszych podporach, rogami tylko pokrytych. To co mówi p. Srezniewski o zakładaniu świątyń, oczyszczaniu miejsca i obrzędzie przy zakładzinach, daje się poprzeć do-dziś-dnia, zachowywanym przy zakładaniu prostych nawet budowli, obrzędem i rodzajem ofiary.
Świątynie po większéj części były drewniane: jako Radegast’a, Światowida, i inne wyżéj przez nas wspomniane; dostatek drzewa, wprawa Słowian do ciesielki, były temu przyczyną Wnosić jednak z tego niepodobna, by wszystkie gontyny, stawiano wyłącznie z tego tylko jednego materyału. Są bowiem dowody przeciwne, a na ich czele powieść Massudego. Słowianie Pomorscy Nadbałtyccy i w dzisiejszéj Meklemburszczyźnie osiedli, mają podania o świątyniach dźwigniętych z ogromnych głazów, na których budowę, kamień nosiły duchy nieczyste. Są nawet szczątki starych gmachów, które wedle wszelkiego podobieństwa były świątyniami Słowian przedchrześcijańskich. Za takie uważać można, Lubusie na Szlązku zwaliska, będące wedle Büsching’a (Wöchentliche Nachricht. III, 5, 168, sequ), posadą świątyni murowanéj. Nad jéj przybytkiem, miało być półokrągłe sklepienie, pod którem mieściły się chóry. Budowa ta niemiała okien, (o tych i inne opisy świątyń niewspominają). Podłoga być miała z cegły polewanéj, a ściany tak mocno zbudowane, że burząc je, prochu używać musiano. Z staréj także świątyni, ma być przerobiony kościołek cmentarny, na górze ś. Marcina pod Miszną w Saxonii, jak dowodzi z budowy i położenia jego, G. Klemm. (Handb. der German. Alterthumskunde, Dresd. 1836, 5, 342).
Niepotrzeba wreszcie dowodzić, że w czasach przedchrześcijańskich, budowy z kamienia i cegły, zwłaszcza u Słowian