Strona:PL-Denis Diderot-Kubuś Fatalista i jego Pan.djvu/360

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

Str. 297, w. 23. Ninon de Lenclos. „Urocza wdowa“ którą mąż długo opłakiwał po jej śmierci (!) jest może najjaskrawszym ale bynajmniej nie jedynym przykładem niekonsekwencyj, jakich pełno znajduje się w poszczególnych opowiastkach Kubusia i jego pana. Przyczyną ich mógł być pośpiech i nieuwaga; niejednokrotnie jednak odnosi się wrażenie, iż autor dopuszcza się ich umyślnie, jakby chcąc jeszcze dobitniej podkreślić, jak bardzo fabuła jest mu rzeczą obojętną i stanowi jedynie kanwę którą zahaftowuje arabeskami fantazji.

Str. 306, w. 14. Bajka La Fontaine’a, p. t. Żołądź i dynia.

Str. 306, w. 25. Jan Jakób Rousseau, Emil, Ks. II.

Str. 306, w. 27. W owym czasie, stosunki osobiste między Diderotem a Rousseau’em, niegdyś bardzo serdeczne, były od dawna zerwane.

Str. 308, w. 28. Widocznie luka w manuskrypcie.

Str. 311, w. 21. Dom Ludwik la Taste, benedyktyn, biskup betleemski, rodem z Bordeaux, zmarły w r. 1754, utrzymywał, wbrew autorom występującym w obronie konwulsyj i innych rzekomych cudów wydarzających się w owym czasie gromadnie w Paryżu, że djabły mogą sprawiać dobroczynne cudy i cudowne uleczenia aby wodzić ludzi na pokuszenie. Cała ta kwestja była w owej epoce bardzo aktualna.

Str. 322, w. 4. Odometr, przyrząd do mierzenia kroków.

Str. 329, w. 26. Le Compère Mathieu, ou les Bigarrures de l’ Esprit humain, zuchwały utwór długo przypisywany Wolterowi lub Diderotowi. Autorem książki był Abbé Delaurens (ur. 1719). Zmuszony uciekać pieszo do Holandji, krył się potem jakiś czas w Niemczech; w końcu pojmano go i skazano na dożywotnie więzienie w r. 1767. Zmarł w więzieniu w r. 1797.

Str. 331, w. 8. Wawrzyniec Sterne, znakomity pisarz angielski (1713—1768), żył przez długi czas jako skromny pastor wiejski, dopiero powodzenie pierwszej jego powieści (Życie i mniemania Tristrama Shandy)) sprowadziło go w r. 1760 do Londynu. Styl jego, mięszanina erudycji i żartobliwej powagi, był, dla swej nowości i wdzięku, podstawą zachwytu jaki wzbudziło u współczesnych to dzieło. Wpływ powieści Sterna na „Kubusia Fatalistę“