góle na ziemiach dzisiejszego W. Księstwa. Utrzymało się tam do tej pory kilka gmachów starożytnych, między innymi kościół (Fara), należący do najstarszych w Księstwie, pochodzący z wieku XIV. Także Krzywin posiada kościół bardzo starożytny. Powiat Kościański należy wogóle do najbogatszych w pomniki architektoniczne odległej przeszłości. Z wielkiej liczby zabytków wymienimy bardzo stary granitowy kościół w Lubiniu i niemniej starą ruinę kościoła w Gryżynie, znaną z pięknej legendy Morawskiego o nie-
(Z albumu Nap. Ordy).
istniejącej obecnie już brzozie Gryżyńskiej. Z powiatami Kościańskim i Śmigielskim graniczy na północy były pow. Bukowski, podzielony obecnie na dwa: Grodziski i Nowotomyski. Oba posiadają glebę średnio urodzajną, powierzchnię równą, przez oba przepływa wązka struga, zwana Mogilnicą albo Prutem. Pow. Nowotomyski posiada 2 miasteczka: Nowy Tomyśl (Neutomischel) i Lwówek (Neustadt bei Pinne). Pierwsze liczy 1,805, drugie 2,641 mieszkańców. W pierwszem Polacy stanowią drobny tylko ułamek
