takie jak np. niedawne a słynne i olbrzymie oszustwo francuzkiego i arcy-katolickiego banku Union-Generale, wątpić pozwalają. Nie wątpić o tem będzie ten tylko, kto wyobraża sobie, żeśmy z innéj i daleko lepszéj gliny ulepieni, niż francuzi i anglicy, albo, że rozwijaliśmy się pod szczęśliwszemi, niż narody te wpływami. Chyba, że tak... Nie mogę przeszkadzać ludziom, aby uszczęśliwiali się wyobrażeniami takiemi, ale dla dobra kraju mego pragnę, aby takich szczęśliwych było w nim jak najmniéj. Pomijam wiele podrzędnych punktów, okrytych różnemi odcieniami tego samego zarzutu. Z pomiędzy przeważnie obarczonych tym zarzutem warstw ludności ubogich i zupełnie ciemnych, staję obok wzbogaconego i względnie ucywilizowanego żyda. Nazywa się od Geldhab; zjawia się bardzo często tak w życiu, jak w komedyi, lecz w życiu daleko mniéj niż w komedyi rozśmiesza i bawi. W stosunkach życiowych rozśmiesza on i bawi téż niekiedy, częściéj jednak niecierpliwi i do zżymania się na żydowską pychę i arognacyę zmusza. Nie zaprzeczając bynajmniéj istnieniu pychy téj i arogancyi, bardzo śmiesznéj lub bardzo nieznośnéj, próbuję tylko określający je przymiotnik żydowska, zmienić na inny. Mniemam, że spostrzeżenia czynione w społeczeństwach innych niż żydowskie, doradzają mówić: pycha i arogancya parwenijuszowska. Tu trzeba koniecznie uczynić zastrzeżenie bardzo ważne. W zasadzie zdobywanie fortuny i społecznego znaczenia przez własną, samodzielną pracę, szlachetną rzeczą będąc, uszlachetnia. Ludzie, którzy życiową karyerę z pewną sumą posiadanéj już oświaty rozpocząwszy, przebyli ją ręka w rękę z surową pracą i przez taką pracę na społeczne szczyty wyniesionemi zostali, dorobkiewiczami będąc, przedstawiają sobą gatunek ludzi najlepszy. Skromność i prostota są
