Strona:Niewiadomska Cecylia - Legendy, podania i obrazki historyczne 16 - Królestwo Polskie 1815-31.djvu/41

 Bo rząd od pierwszej chwili stanął przeciw rewolucji, i w kraju są dwie władze.
 Rewolucja wzywa kraj cały, by powstał; chce zwyciężyć lub zginąć; głosi hasło, że śmierć lepsza od niewoli.
 Rząd dąży do pojednania się z księciem Konstantym, do uzyskania przebaczenia cara za chwilowy wybryk szalonej młodzieży.
 A Chłopicki?
 Chłopicki oburzony na „warjatów“, którzy zrobili taką awanturę, wymyśla na nich i zgrzyta zębami, ale przyjmuje naczelne dowództwo, aby nie dopuścić do walki.
 Jednak wszyscy mu wierzą; tłumy z entuzjazmem pozdrawiają go na ulicy, widzą w nim zbawcę ojczyzny. Przeniknął go tylko Mochnacki. Ale jak zedrzeć maskę z bóstwa tłumu?
 Rzuca strzał pierwszy: w salach redutowych, na zebraniu Towarzystwa Patrjotycznego stawia publicznie żądanie, by Chłopicki niezwłocznie uderzył na księcia, który z wojskiem rosyjskiem stoi w Wierzbnie pod Warszawą i prowadzi układy z rządem.
 Propozycję przyjęto z uniesieniem. Wszyscy odczuli, że to prosta droga, to rozstrzygnięcie wahań, to nakoniec — walka.
 Rząd przyjmuje żądanie, przyrzeka je spełnić, lecz nazajutrz wieść się rozchodzi, że wielki książę cofnął się ku Litwie.
 I nikt mu nie przeszkodził. Uprowadził nawet więźnia, jednego z najlepszych Polaków, Walerjana Łukasińskiego. Nieszczęśliwej ofiary nie wydarto z paszczy tygrysa.
 Zawrzał gniewem Mochnacki: to wyraźna zdrada! Niechże chociaż tym kosztem naród się przekona, komu ufa i wierzy. Wypuścić zakładnika! — pozwolić mu zabrać 7 tysięcy wojska! Czegóż w przyszłości można się spodziewać od podobnego wodza?