Lecąż dzieci w skok na szlachy,
Klaski — wrzaski — »nasi walą!«
Brat za brat — Kozaki — Lachy,
Z rusznic palą, świecą stalą;
Godyż, gody! W rozhuk grzmotu
Stała wokrąg — pieśń powrotu!
B. Zaleski.
.
»Nad ludem twoim zapanuje obcy!
Rządzić cię będą słudzy a parobcy!
Z dawnej purpury odartej i nagiej
Na barkach twoich żebrackie biesagi!
Płaciła będziesz z własnych domostw myto,
O matko moja! o Rzeczpospolito!...«
»Rzeczpospolito! Bych był Izajaszem,
Rąbałbych ciebie słowem jak pałaszem!
Zdobyte skarby i wygrane boje
Zaliż okupią nieprawości twoje?
Zaliż zadzierżą ony wichr, co zlata,
Aby cię zetrzeć z obliczności świata?«
(Włosy srebrzyste, rozwiane u czoła,
Lśnią na pomroku jak glorja anioła,
Nieziemska bladość natchnionego lica,
Wargi-płomienie, oko-błyskawica,
A rozpaczliwie wyciągnięte dłonie
Świat podtrzymują, co w potopie tonie!)«
Or-Ot.
Znamy wszyscy tę postać z obrazu Matejki.
Przemawia z kazalnicy do króla, senatu, posłów, rycerstwa, całego narodu. W oczach wyraz
