Strona:Mojżesz Mendelssohn.pdf/17

ma mu wystarczyć. Posłanie zaś jego nie o wiele się różniło od twardej ziemi.
 Położenie to pod względem materyalnym tak przykre, nie wpłynęło atoli bynajmniej na przygnębienie jego umysłu.
 Wiódł życie samotne w swojej odosobnionej komórce, zajmując się bezustannie nauką talmudu i języka hebrejskiego, a idąc za prądem czasu, kiedy wszystko dążyło do oświaty, zapragnął także poznać literaturę narodu, wśród którego się urodził i wychował, zapragnął poznać literaturę niemiecką, która dotychczas była prawie niedostępną dla żydów, pogrążonych w ponurej ciemności przesądu.
 Mendelson wypożyczał sobie niemieckie książki i siedział nad nimi po całych nocach, narażając się przez to nawet na niebezpieczeństwo wydalenia z Berlina. Mała bowiem ilość tylko familii żydowskich wówczas przejęta była duchem czasu, podczas gdy partya rządząca, którą stanowili zacofańcy, za zbrodnię poczytywała, jeśli kto wziął niemiecką książkę do ręki, a gdy się o tem dowiedziała, natychmiast wykluczała z gminy i z miasta wydalała.
 Pierwsze filozoficzne dzieło, które Mendelssohn wziął do czytania, było Reinbeka „Uwagi nad wyznaniem augsburskiem“. Przytaczane w tem dziele dowody o istnieniu Boga, wprowadziły go w świat