Strona:Maria Rodziewiczówna - Byli i będą.djvu/11

miona, zaciekawiona, zrozumiała wreszcie, że to obłąkana, i obejrzała się, jakby jej się pozbyć lub uciec.
 Na szczęście wóz się ukazał na drodze, powoli się wlokąc.
 A stara z szeptu przeszła w wyraźną mowę.
 — Bo ziemia jałowieje, gdy żelazem jej nie ruszą, bronami nie poszarpią, potem krwawymi łzami nie zleją. A cep ziarno wyłuskuje, co pod ziemię kły puszcza i, lodami skute, czeka wiosny!
 Wóz nadjechał. Bokiem siedząc, z nogami między szczeblami drabiny, powoził nim szlachcic.
 — Panie Wincenty, możebyście mój len po drodze podwieźli — poprosiła dziewczyna.
 — Radem usłużyć pannie Marcelce.
 — Pan z miasteczka?
 — Pańszczyznę odrabiałem teraźniejszą. Aż do Uhlan pędzili po mąkę i kaszę! Nawet zapłacili.
 Podniósł czapkę i pokazał czerwoną szramę. Potem, nosząc wraz z dziewczyną snopy na wóz, mówił krotochwilnie:
 — Powiedział starszy: na tiebie, stupaj! Ja czapką przykrył, żeby nie zgubić, i pojechał. Pan ojciec wasz już wstał?
 — Leży, cały siny. A pan Kalasanty to nie wytrzyma, już i mowę stracił.
 — No, nie dziw. Siedmdziesiąt lat to już nie pora w skórę brać. Spotkałem waszego Wiktora pod miasteczkiem, myślałem, że pojechał na zapowiedzi dawać.
 — Nie do wesela nam teraz! — szepnęła dziewczyna.
 — Wszystko swoim porządkiem. Słyszę, na przyszły tydzień z miasteczka goście wyjdą i spokój wróci. Co to za stara? Niemowa?
 Żebraczka siedziała na skraju drogi, bez ruchu patrząc w jeden punkt. Dziewczyna szepnęła parę słów i szlachcic rzekł z politowaniem:
 — Chodząc po naszych drogach teraz, to dur łatwo napaść może. No, gotowe, wstąpię do państwa za jednym