Strona:Manifest Naiaśnieyszego krolewica Jego Mości Alexandra Polskiego y W. X. L. Xcia do Stanow Rzptey Korony Polskiey y W.X.L. de raptu Naiaś krolewiców Ich Mościow Jakuba y Konstantyna.djvu/05

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

y pieniężnych extorſyách ná ośmkroć ſto tyſięcy tálerow bitych popełnionych ſzkod Regeſtrá przyſięgámi ſwymi poddáni teyże Ekonomiey ztwierdźili. Náoſtátek czego Sáśi nie doruinowáli, ſam to Krol Auguſt ná Imię ſwoie zaiecháć kazał; rzecz ſłuſzną do pokonániá Domu Náſzego bydź ſądząc, ut menſuram violentiæ, quàm miles inferret, Imperator impleret; y iákby iuż abſolutè panował, nihil ad Legem, nihil ad Rempublicam vocando, bez ſądu, bez Práwá, y nie oddáwſzy pieniędzy, od ktorych Nas nikt odſądźić nie może, deoccupavit Dobrá, & in commoda ſwoie convertit; chcąc to mieć pro ſummo Iure, poſſe inferre injuriam. Wchodźił w to powágą ſwoią Naiáśnieyſzy Ceſárz JMość, widząc ták ćięſzką Naiáśnieyſzego Krolewicá JMośći JAKVBA krzywdę, perſwadował Krolowi IMośći Auguſtowi przed pułtorą lat, áżeby przywiodſzy do ſkrupułow ſumnienie ſwoie, Ius ſuum cuiq́ tribueret, y pretenſye Krolewicá IMośći de pleno uſpokoił. Coż to pomogło in profundum cunti? pozwolonego tego ad inducias componendi negotij czáſu zazywał, tylko ná zwłokę, y ná namyślenie ſię quibus artibus iuſta eluderet, y ćiężſzych co raz dyſguſtow w ſercu Krolewicá IMći fingeret aculeos. To w pierwſzym Pánowánia Roku. W drugim, po Brzeżańſkiey Kampániey[1] z liczbą w gorę w więkſzey co raz zawźiętośći poſtępuiąc, Dobrá Naſze Dziédźiczne Złoczow w Ruſkim Woiewodztwie leżące do oſtátniey przywiodł ruiny przez powrácáiące Sáſkie wſzyſtkie Woyfka ſwoie támtym tráktem umyślnie ná Dobrá Náſze wykierowánym: lubo inny mogł bydź, nie ieden, dáleko wygodnieyſzy, ták, że ſię Nam, áni nikomu nie godźiło rozumieć; tylko, że Fortuny Náſze in corpore Rzeczypoſpolitey będące iuż były podeyzrzáne, niemiłe, y przeſzkadzáiące ſekretnieyſzym iego medytacyom, y dokazániu tey máxymy. Tolle Primos, ut omnia poſſis. W lat pułtora potym, Dobrá Stároſtwá Puckiego w Pruſiech Kontrybucyámi ultra fidem obćiążył, támże Sáſkiego Zołnierzá lokowawſzy, ktory ná káżdy Mieſiąc, práwie męcząc ubogich ludźi, iedenáźćie tyſięcy dobrey monety wyćiſkał, á tey ſummy ledwie roczná Stároſtwá tego doćiąga intrátá. W przeſzłym iuż recentiùs Roku Rádę w Iáworowie złożył, Dobrách Naiáśnieyſzey Krolowey IeyMośći Matki Náſzey, nie żeby był rádźił o ratunku Oyczyzny, ále żeby do prędſzego upadku iey, przydał ruinas & caſus Potentum. Rozſtawiony w tymże Mieśćie, y Włośćiách do niego náleżących Sáſki Zołnierz, z iákowym ad omne nefas roſpaſániem ſię trápił ubogie poddáńſtwo, co za Kontrybucye ſkłádáć ſobie kazáli, co zá ſpuſtoſzenie Majętnośći, Pałácu nawet Krolowey Iey-

  1. Przypis własny Wikiźródeł kampania z września 1698 roku będąca częścią zakończonej w Karłowicach wojny polsko-tureckiej, zwana też wyprawą podhajecką