Strona:M. Skłodowska-Curie - Promieniotwórczość.djvu/203

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Pomimo jednak wielkiego natężenia efektu jonizacyjnego promieni a można łatwo usunąć to działanie. Wystarcza przykryć aktywną substancję cienkim ekranem, np. arkuszem papieru, lub folią glinową o grubości 0, 1 mm; promienie α nie przechodzą przez taki ekran, natomiast promienie β mogą przejść przez kilka milimetrów glinu, promienie γ zaś działają nawet poprzez kilka centymetrów ciężkiego metalu, np. ołowiu.
Porównywając przenikliwość promieni α, β i γ z przenikliwością analogicznych promieni powstających w rurce Crookesa stwierdzamy, że promienie a są znacznie bardziej przenikliwe od promieni dodatnich (kanalikowych), co dowodzi, że ich prędkość jest znacznie większa. Podobnie promienie β są na ogół bardziej przenikliwe od promieni katodowych, promienie γ zaś od promieni X, co w pierwszym przypadku świadczy o większej prędkości, w drugim zaś przypadku o większej częstości. Należy jednak zaznaczyć, że emisja ciał promieniotwórczych jest niejednorodna i obejmuje również bardzo mało przenikliwe promienie β i γ.


§ 65. Sposoby badania promieniowania. Metoda wykrywania oddzielnych cząstek.

Do badania promieni α, β i γ używa się tych samych metod, co do promieni powstających w rurce Croohesa. Najczęściej posługujemy się pomiarami jonizacji wytworzonej w powietrzu lub w innych gazach (metoda elektrometryczna), działaniem promieni na kliszę (metoda fotograficzna) lub na ekran fosforyzujący.
Szczególnie interesujące są metody dające możność obserwacji oddzielnych cząstek promieniowania korpuskularnego. Do tego celu nadaje się kilka metod, z których każda pozwala liczyć cząstki wysiane w ciągu danego czasu. Opiszemy sposoby używane obecnie w celu wykrywania indywidualnych cząstek.
Scyntylacje. Promienie α, β i γ wzbudzają świecenie ciał fluoryzujących lub fosforyzujących, np. platynocyjanku baru lub siarczku cynku. Świecenie wywołane przez promienie β lub γ wydaje się ciągle, nawet oglądane przez mikroskop. Natomiast promienie α wytwarzają świecenie, które wydaje się nieciągłe, jeżeli oglądamy je w słabo powiększającym mikroskopie; na ekranie widzimy mrowie punktów świetlnych, z których każdy trwa w ciągu bardzo krótkiego czasu i które nazywamy scyntylacjami; każda scyntylacja jest następstwem pojawienia się jednej cząstki α na ekranie fosforyzującym.
Jako substancji fosforyzującej odpowiedniej do oglądania scyntylacyj używa się najczęściej siarczku cynku, przyrządzonego w specjalny sposób, mianowicie zawierającego ślady odpowiednio dobranego metalu, czyli tzw. fosforogenu; najczęściej dodaje się w tym celu miedzi. Wilemit i diament, używane niekiedy również, dają znacznie słabsze scyn-