Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/654

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

nosić ś. z miejsca na miejsce; wzruszać ś., poruszać ś., wzburzać ś.; buntować ś., powstawać.

Zruszczać, dok. Zruszczyć; robić ruskim, rosyjskim, nadać cechy ruskie, rosyjskie, przerobić na Rusina, Rosjanina.

Zruszczeć, stać ś. Rusinem, Rosjaninem, nabrać cech rusińskich, rosyjskich.

Zruszczyćp. nied. Zruszczać.

Zruszyciel, ten, który co zrusza a. zruszył.

Zrutenizowaćp. Zruszczyć.

Zryć, pokopać, skopać ryjem; skopać czymś ostrym, np. rogiem, kopytem i t. p.; przen,. obalić, zburzyć, zniszczyć, zwalić, zepsuć.

Zrymować, związać rymem dwa wyrazy a. dwa wiersze; przen., przystosować jedno do drugiego.

Zrysować, rysy na czym porobić, porysować, podrapać, zdrapać.

Zryty, poryty, porysowany.

Zryw, zerwanie ś.; zguba, pastwa, ofiara.

Zrywać, dok. Zerwać; rwąc ściągać, zwlekać, zdzierać; rwać, obrywać: z. kwiaty, owoce; z. co, ukradkiem dostawać, otrzymywać tajnie, urywkiem; wzrywać, przerywać, przełamywać; wniwecz obracać, unicestwiać, udaremniać: z. przyjaźń = czynić rozbrat; z. z kim = przestawać z nim ś. przyjaźnić, zadawać; z. przymierze, traktat = zaczynać uważać je za nie istniejące; z. małżeństwo = nie pozwalać mu dojść do skutku: z. sejm = powiedziawszy „veto“ albo „nie pozwalam“, sprawiać, że przerwą ś. obrady; z. ś., być zrywanym; porywać ś., brać ś. w kupę; gwałtownie poruszać ś. z miejsca, nagle powstawać; z. boki ze śmiechu = śmiać ś. gwałtownie; porywać ś., wzlatać, puszczać ś. biegiem; z. ś. ze snu = nagle ś. budzić; kuropatwy z-ają ś. = wzlatują z ziemi; rozrywać ś., pękać.

Zrzadka, przysł., rzadko, niekiedy, nie często; nie gęsto, tu i owdzie.

Zrządzać, dok. Zrządzić; sporządzać, przyrządzać, przygotowywać, przysposabiać, szykować; wywoływać, sprawiać, prowadzić za sobą, stawać ś. przyczyną czego; z. komu męża, żonę = swatać go z nim; z. kogo z kim, kojarzyć związkiem, żenić.

Zrządzenie, rzecz. od Zrządzić; to, co zrządzono, skutek, owoc jakiej czynności, wypadek: z. Boże = rezultat woli Bożej.

Zrządziciel, człowiek, który coś zrządza.

Zrzecp. nied. Zrzekać.

Zrzeczenie (się), rzecz. od Zrzec (ś.); wyrzeczenie ś. czego, odstąpienie od czego, zrezygnowanie z czego.

Zrzeczywistnić, urzeczywistnić.

Zrzednieć, Zrzedzieć, stać ś. mniej gęstym, stać ś. rzadkim a. rzadszym; mina mu z-dła = stracił na minie, na pewności siebie.

Zrzedzieć, rzadkim uczynić.

Zrzekać się, dok. Zrzec ś.; wyrzekać ś. czego, zrezygnować z czego; odrzekać ś. czego, brać rozbrat z czym; z. ś. jakiego urzędu, stanowiska = ustępować z niego, opuszczać je.

Zrzenicówka, motyl z rodziny prościnek, z podrzędu sówek.

Zrzeszać się, dok. Zrzeszyć ś.; łączyć ś. w jedną rzeszę, organizować ś. w jakieś stowarzyszenie, stronnictwo, wogóle grupę ludzi, związanych wspólnością interesów.

Zrzeszenie, rzecz. od Zrzeszyć; zorganizowana grupa ludzi, stronnictwo, stowarzyszenie, związek.

Zrzęda, zrzędzenie, dziwaczenie, nudzenie; osoba zrzędna, sprzeka, gdera, nuda, nudnik, tetryk, śledziennik.

Zrzędnie, przysł. ze zrzędnością, w sposób właściwy zrzędzie.