Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/392

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

go, zabierać ś. skąd ze swemi rzeczami, tobołkami i t. p., wymykać ś., uchodzić, odchodzić; wynoś ś.!, wynoś mi ś.! = idź precz!, ruszaj stąd!; wyniósł ś., jak niepyszny = odszedł ze wstydem; wyprowadzać ś., przenosić ś. na inne miejsce zamieszkania; wznosić ś., podnosić ś. w górę; otrzymywać wyższe stanowisko społeczne, podnosić ś. na wyższą godność; przen., stawać ś. dumnym, wyniosłym, dumnieć, pysznieć, zbyt wiele o sobie mniemać, z pogardą i lekceważeniom traktując innych.

Wynosić, ponosiwszy czas jakiś, zedrzeć, wyszarzać przez noszenie; w. ś., wytrzeć ś., podniszczyć ś. przez noszenie.

Wynosiny (-in), wynoszenie ś., wyprowadzanie ś., wyprowadzka; w. umarłego = wyprowadzanie zwłok z mieszkania a. z kościoła na cmentarz, eksportacja.

Wynucić, nucąc wyrazić co, wyśpiewać.

Wynudzać, dok. Wynudzić; wymuszać co na kim, nudząc go, zanudzając go, dokuczając mu ustawicznie prośbami.

Wynudzićp. nied. Wynudzać; w. kogo, wymęczyć, zmęczyć go nudzeniem; w. ś., przecierpieć nudę przez czas pewien.

Wynukać, nukając, popędzając kogo do roboty, wymóc co na kim, wydostać co od kogo, doprowadzić go, aby co zrobił.

Wynurzać, dok. Wynurzyć; wydobywać z głębi, z osłony wysuwać, wytykać; wypowiadać myśli, uczucia, wywnętrzać; w. ś., wysnuwać ś. z głębi, wychodzić na jaw; wywnętrzać ś. przed kim, wypowiadać swoje myśli, uczucia, otwierać przed kim serce.

Wynurzyćp. nied. Wynurzać.

Wynużyć, wymordować, wymęczyć.

Wyobcować, wyłączyć kogo ze społeczeństwa, rzucić klątwę na kogo.

Wyobraziciel, człowiek, który wyobraża, przedstawia kogo a. co, który jest przedstawicielem kogo a czego.

Wyobrazicielka, forma żeńs. od Wyobraziciel.

Wyobrazićp. nied. Wyobrażać.

Wyobrazowaćp. nied. Wyobrazowywać.

Wyobrazowywać, dok. Wyobrazować; przedstawiać, wyobrażać w obrazie, w słowach, w opisie.

Wyobraźliwy, dający wyobrażenie, wywołujący wyobrażenie przedmiotu — p. Wyobraźny.

Wyobraźnia, władza duchowa człowieka, mocą której, swobodnie kojarząc wyobrażenia, tworzy on nowe ich grupy, nowe pojęcia i obrazy, fantazja, imaginacja, u artystów jest źródłem twórczości, to jest tworzenia takich kształtów, których w świecie realnym nigdy nie było a. których artysta nigdy sam nie widział: ludzi, wypadków, krajobrazów.

Wyobraźny, Wyobraźliwy, dotyczący wyobraźni, dający ś. wyobrazić.

Wyobrażać, dok. Wyobrazić; przedstawiać w obrazie, w wizerunku, w opisie, w utworze literackim i t. p.; przedstawiać, reprezentować, oznaczać co; tworzyć nowe kształty mocą wolnej wyobraźni, nadawać postać, kształt przez działalność wyobraźni; odtwarzać co, przedstawiać sobie w duchu, imaginować, wystawiać sobie w myśli; w-aź sobie! = uprzytomnij sobie w myśli; cóż ty sobie w-asz? = co sobie myślisz?

Wyobrażenie, ślad, który w naszym umyśle pozostawia jakiś poznany przedmiot a. zjawisko świata zewnętrznego, utrzymujący ś.