Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/935

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wać czego; oswajać ś. z czym, przyzwyczajać ś. do czego.

Obywatel, mieszkaniec kraju politycznie urządzonego, członek narodu; zacny o. = dobry syn ojczyzny, człowiek nie zapominający o obowiązkach, narodowych, człowiek cywilnie i politycznie wolny; sposób tytułowania wszystkich członków narodu podczas wielkiej rewolucji francuskiej; o. miejski = właściciel domu w mieście; o. wiejski = właściciel majątku ziemskiego; żart., o. świeżego powietrza = człowiek, nie posiadający własnego albo żadnego mieszkania; lekkoduch, pędziwiatr (forma ż. Obywatelka).

Obywatelski, do obywatela a. obywateli należący, dotyczący przymiotów albo praw obywateli (czyn o., prawa o-ie); z obywateli złożony (komitet o., straż o.); obywatelowi właściwy (cnota o-a, odwaga o-a); po o-u, w sposób właściwy obywatelowi, szlachetnie.

Obywatelstwo, stan obywatela, należenie do grona obywateli, prawa obywatelskie; charakter, przymioty, cnota obywatela, obywatelskość, patrjotyzm; zbior., obywatele.

Obzierać, f. nied. od Obejrzeć.

Obzierki, oględziny.

Obzimek, na wiosnę.

Obznajamiać, Obznajmiać, kogo z czym a. z kim zapoznawać, uczyć kogo, pouczać, obeznawać; o. ś., poznawać co, oswajać ś. z czym, nabywać doświadczenia, obeznawać ś.; zapoznawać ś. wzajemnie.

Obżałować, obwinić, oskarżyć przed sądem; być przejętym żalem, boleścią z powodu straty drogiej osoby; opłakać, przecierpieć z jakiego powodu.

Obżałowany, obwiniony, oskarżony, podsądny.

Obżarcie, zżarcie z wierzchu = a. ze wszystkich stron; uszkodzenie, zniszczenie przez coś gryzącego; najadanie ś., obżarstwo łakomstwo.

Obżarcie, przysł., łakomie, żarłocznie.

Obżarstwo, Obżartość, zwyczaj objadania ś., łakomstwo, żarłoczność.

Obżartuch, człowiek ponad miarę jedzący, żarłok, pasibrzuch.

Obżarty, zżarty z wierzchu, ze wszystkich stron; łakomy, żarłoczny.

Obżerać, forma dok. Obeżreć; żreć z wierzchu, żreć ze wszystkich stron, nadgryzać; przen., gryźć, niszczyć z wierzchu, niszczyć ze wszystkich stron; o. ś., objadać ś., jeść zanadto, przesycać ś. pokarmami.

Obżynać, forma dok. Obżąć; ścinać zboże, zżynać; o. ś., obłatwiać ś. ze żniwem.

Obżynki, dożynki, okrężne.

Ocalać, forma dok. Ocalić; wybawić kogo z niebezpieczeństwa, z niedoli, ratować; o. ś., ujść cało, ominąć niebezpieczeństwo, uratować się.

Ocaleć, w całości ś. utrzymać, uniknąć niebezpieczeństwa, śmierci, wyjść cało, uratować się.

Ocap, sztuka drzewa położona na końcach belek wokoło zrębu, do której krokwie przytwierdzają, podbitka pod dachem, podciąg; belka a. kamień, łączący o. góry futryny drzwi, okien.

Ocapieć, zgłupieć, stracić rozum.

Occiarz, Octarz, ten, co wyrabia a. sprzedaje ocet.

Ocean, gr., wielkie, nieprzerwane przestrzenie wód słonych między wielkiemi lądami, tworzące morza.

Oceaniczny, Oceanowy, gr., odnoszący ś. do oceanu, położony wśród oceanu.