Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/917

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

ra o-a ś. = ochładza ś.; ceny o-ają ś. = zmniejszają ś.; grunt ś. o-żył = osiadł się.

Obnosić, forma dok. Obnieść; nosić naokoło, nosić wszędzie, roznosić dokoła; poczynać nosić, noszeniem poszerzać; mułem, piaskiem, naniesionym z rzeki, wybrzeża okrywać; osławiać, obmawiać, oczerniać, szkalować; uwiadamiać kogo, oznajmiać komu; ogłaszać, rozsławiać; o. plotki, nowiny = rozgadywać, rozgłaszać, rozszerzać je; o. ś. = naokoło, wszędzie siebie nosić; nosić co wszędzie pokazując, chodzić wszędzie, rozgłaszając co, roznosić; o odzieży, obuwiu = rozciągać ś., rozchodzić się.

Obnosiciel, ten, który obnosi, roznosiciel.

Obnośny, przenośny, wędrowny, domokrążny (o handlu).

Obnóże, gałka pyłku kwiatowego w koszyczku pszczoły, chleb pszczelny.

Oboczek, roślina z rodziny poleńcowatych.

Obocznica, boczna odnoga kolejowa, kolej podjazdowa.

Obocznie, tuż, blizko, obok.

Oboczność, znajdowanie ś. obok, w sąsiedztwie; o. zjawiska językowego = równoległe istnienie w żywej mowie dwu a. kilku postaci tego samego wyrazu, alternacja.

Oboczny, obok będący, pograniczny, sąsiedni, poboczny.

Oboista, fr., ten, co grywa na oboju.

Obojczyk, kość długa, wygięta, łącząca łopatkę z mostkiem piersiowym (fig.); kołnierz, strój na piersi, przepaska, pasek na szyi; rodzaj księżego kołnierzyka.

Oboje (obojga, obojgu, obojgiem), liczeb. zbior. od Oba.

Obojętnie, czynić obojętnym, znieczulać, zobojętniać.

Obojętnie, bez wrażenia, bez zainteresowania, nieczule, chłodno, bez wpływu, bez działania na kogo a. na co.

Obojętnieć, przestawać ś. czym interesować, stawać ś. obojętnym, ostygać w zapale, chłodnąć do czego.

Obojętność, nieinteresowanie ś. czym, nieczułość, niedbanie o kogo a. o co; dwuznaczność, dwuwykładność; możność ujęcia czego z obu stron, obustronność; w chem., brak własności zasadowych a. kwasowych; neutralność.

Obojętny, którego co wcale nie obchodzi, nie interesuje, zimny, nieczuły, apatyczny; nie interesujący, nie wzbudzający zaciekawienia, nie zajmujący; niepewny, niestanowczy; bezstronny, neutralny; w chem., nie mający własności zasadowych ani kwasowych; w fiz., strefa o-a = miejsce na magnesie, nie mające własności przyciągania, równik magnesu; w med., nie działający przez swój skład chemiczny.

Obojnactwo, posiadanie cech charakterystycznych obu płci, dwupłciowość, hermafrodytyzm.

Obojnak, osobnik, posiadający cechy charakterystyczne obu płci, dwupłciowy, hermafrodyta.

Obojnik, roślina z rodziny trojeściowatych, obwoina, obwojnik — p. Ciemiężyk.

Obok, przyim. i przysł., przy, tuż, podle, wpodle; przejść o. = mimo, bokiem; oprócz.

Obol, gr., drobna starogrecka moneta = 0, 16 franka.

Obolały, zbolały, bólem przejęty, strapiony.

Oboleć, zacząć mniej boleć.

Obopłciowy, Obupłciowy, posiadający cechy obu płci, dwupłciowy (kwiat o., mający słupek i pręciki).