Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/487

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Jednorodzony, jedynak.

Jednorożec, zwierzę ssące z rzędu wielorybów, zęborożec (fig.); j. a. jednoróg, zwierzę bajeczne podobne do konia z rogiem na czole.

Jednorództwo, rozpładzanie się przez jeden osobnik, bez udziału drugiego.

Jednorurka, strzelba o jednej rurce.

Jednorządca, jedynowładca.

Jednorzędny, tego samego rzędu.

Jednosieczny, ostry tylko z jednej strony (nie z obu).

Jednoskładność, jednakowy skład chemiczny ciał, chociaż odmiennych własności, izomerja.

Jednosłowność, zgodność.

Jednospójny, w mat., nazwa powierzchni, ograniczonych jednym brzegiem i takich, gdzie dwa punkty brzegu rozpadają ś. na dwie części osobne.

Jednosprzężny, jednokonny.

Jednostajnić się, ujednostajniać się, stawać się podobnym.

Jednostajnie, jednakowo, jednako; z sobą zgodnie, nieodmiennie.

Jednostajność, stałe powtarzanie tych samych spółistnień i następstw w przyrodzie.

Jednostajny, jednakowy, jednaki, nieodmienny, ciągle ten sam, miarowy, z drugim lub z sobą zgodny; jednolity.

Jednostka, liczba jeden, jedność; część wielkości stała, zawsze niezmienna, którą ową wielkość można zmierzyć, np. sekunda = jednostką czasu, gram = jednostką objętości, centymetr = jednostką powierzchni, j. ciepła = ciepłostka; pojedyńczy człowiek, osobnik w stosunku do rodzaju ludzkiego.

Jednostkowy, pojedyńczy; osobniczy, indywidualny, stanowiący odrębność jednostki.

Jednostronnie, przys., z jednej strony, z jednego punktu widzenia, nie wszechstronnie, partyjnie.

Jednostronny, jednej ze stron tyczący się (moneta j-a = brakteat); zapatrujący się na rzeczy z jednej tylko strony, z jednego punktu widzenia, stronny.

Jednostrunny, mający jedną tylko strunę (narzędzie).

Jednosylabowy, o jednej sylabie a. zgłosce.

Jednoszczepowy, pochodzący z tego samego szczepu, pobratymczy.

Jedność, każda rzecz wzięta pojedyńczo (nie złożona), jednostka; liczba jeden; jedynka; jednia, całość, w sobie samej zamknięta; w fil, atom uduchowiony, monada (Bruno, Leibnitz); j. ducha i materji = monizm; ścisły związek; zgoda, jednomyślność.

Jednota, jedność, zgodność; wspólność; gromada, zgromadzenie wiernych (j. Kościoła).

Jednotliwy, gram., (o czasownikach), wyrażający czynność raz tylko jeden wykonaną, np. łyknąć, stuknąć.

Jednotomowy, mieszczący się w jednym tomie, zawierający jeden tom.

Jednotonny, jednostajny, mający tylko jeden ton.

Jednotwór, lek., nowotwór, jednorodny.

Jednotwórca, jedynotwórca.

Jednouściec, zool., wnętrzak z rodzaju robaków smocznic, napotykany w soczewce oka.

Jednowarstwowy, z jednej tylko warstwy złożony.

Jednowartościowy, w mat., mający jedną wartość, jednoznaczny; funkcje j-ep. Jednopostaciowy.

Jednowiązkowe rośliny, mające kwiaty dwupłciowe z pręcikami zrosłemi z sobą.