Strona:M. Arcta Słownik Staropolski.djvu/0579

Standur, styndar, sztandar.

Stanek, 1) obóz, kwatera żołnierska; 2) przybytek (S. Pański).

Stangierka, stengierka, chustka kobieca złotem i srebrem przetykana.

Stangred, stangret.

Staniczek, stanik, (zdrobniale) stan, położenie rodzinne lub społeczne.

Stanie, 1) stacja, postój, popas; 2) mieszkanie, kwatera; 3) stajnia, obora; 4) pokój chwilowy, zawieszenie broni, rozejm.

Stanięciały, zdrętwiały, ścierpły.

Stanik, p. Staniczek.

Stanowacz, stanowca, stanowiciel; założyciel, fundator.

Stanowca, p. Stanowacz.

Stanowiczny, p. Stanowniczny.

Stanowić, 1) unieruchomić, zastanawiać, zatrzymywać, zatamować; 2) osadzać na stanowisku, lokować, kwaterować (S. żołnierzy); 3) ścinać, zatrzymywać (zima rzeki stanowi); 4) zakładać, stawiać, fundować (S. miasta, mury); 5) mianować (S. urzędników); 6) S. kogo = obierać mu stan (matki stanowią swoje dzieci); 7) S. co u siebie = zamyślać, przedsiębrać. S. się, 1) zatrzymywać się, stawać nieruchomo, zastanawiać się, ulegać zatamowaniu; 2) trzymać się, nie upadać; 3) obierać sobie stanowisko, stanąć gdzie, zamieszkać, kwaterować się; 4) być zakładanym, fundowanym.

Stanowidło, to, co służy do stanowienia = zatrzymywania, hamulec, tama, stawidło.

Stanowienie, 1) ustawa, postanowienie; 2) przymierze, sojusz, pokój; 3) rokowanie, układy, traktowanie.

Stanowiszcze, 1) stanowisko postój, obóz, kwatera; 2) polanka w boru, gdzie bartnicy