polskie w guberniach litewskich, podwyższając je nieco. To było niemal wszystko, co pozostało z dawnych instytucyi b. Rzplitej. Reszta uległa asymilacyi, prowadzonej dość konsekwentnie przez Repnina, a poniekąd — rzecz godna uwagi — wbrew opinii najwybitniejszego podówczas męża stanu rosyjskiego, hr. Bezborodki, który występował jako stanowczy przeciwnik podobnej polityki. Katarzyna II poszła jednak za zdaniem Repnina i udzieliła mu najszerszych pełnomocnictw w obrębie generał-gubernatorstwa litewskiego, obejmującego teraźniejsze gubernie: wileńską, kowieńską, grodzieńską i jeden powiat mińskiej. Jednakowoż rozpoczęte tutaj dzieło konsekwentnej niwelacyi Litwy z Cesarstwem zostało jeśli nie powstrzymane, to przynajmniej w pewnej mierze zwolnione skutkiem śmierci Katarzyny. »Z wstąpieniem Pawła na tron — pisze ks. Adam Czartoryski — powiał duch nowy w zarządzie administracyjnym. W prowincyach generał-gubernatorowie, gubernatorowie cywilni i inni urzędnicy stali się uważniejszymi w pełnieniu swych obowiązków, zmienili sposób obejścia się z podwładnymi i strzegli się nadużyć«. Zmiana ta dawała się odczuwać i w prowincyach litewsko-polskich. Przywrócono na Białej Rusi zniesiony tam przez Katarzynę Statut Litewski. Pozwolono szlachcie co 3 lata odbywać sejmiki dla obioru marszałków i urzędników sądowych. Repnina, który popadł w niełaskę u cesarza Pawła, zastąpił Bułhakow. Wreszcie, i co najważniejsze, pierwszą czynnością Pawła było, jak wiadomo, uwolnienie więźniów polskich, trzymanych w twierdzach petersburskich, śród których znajdowali się Kościuszko, Niemcewicz, Ignacy Potocki, Mostowski, Kiliński, Wawrzecki i inni. Amnestya, wydana 29 lutego 1796 r. i zezwalająca również zesłanym w głąb Rosyi i na Syberyę wrócić do kraju, nie dotyczyła jednak emigrantów, których los pozostał bez zmiany. Przyznano niektóre ulgi pod względem finansowym oraz względem wybierania rekruta w prowincyach litewskich. Wszystko to były przecie ulgi ułam-
