Strona:Litwa w roku 1812.djvu/19

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.




ROZDZIAŁ I.
Litwa przed wojną.

Po trzecim, zupełnym rozbiorze Polski martwa cisza zaległa Litwę, zagasło zdeptane brutalną przemocą wszelkie życie publiczne, a umilkła też waśń partyjna. Z obu potężnych, zwalczających się wzajem stronnictw nie pozostało śladu. Huragan wypadków zmiótł z widowni dziejowej głównych aktorów tak z jednej, jak z drugiej strony, tak konstytucyonalistów Trzeciego maja, jak i Targowiczan. Kossakowscy, Massalski dali głowę w dniach kwietniowych i majowych Wilna i Warszawy. Z patryotów, co nie padło w walkach kościuszkowskich lub nie znalazło się w twierdzach petersburskich albo na dalekiem zesłaniu, wyparte z kraju tułało się na emigracyi. W kraju pozostały pionki lub masy bierne, których wypadki minione nie potrafiły wyrwać z uśpienia. Świeciły, co prawda, jeszcze blaskiem próchna w Grodnie resztki świetnego dawniej dworu królewskiego, ale przesłaniała je groźna sylwetka prokonsula Repnina, w charakterze generał-gubernatora sprawującego wtedy rządy nad Litwą. To też pozyskanie jego względów stało się obecnie przedmiotem usilnych a poniżających zabiegów obywateli świeżo wcielonych gubernii. Chodziło przedewszystkiem o odzyskanie