Strona:Leopardi - Myśli.pdf/82

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
XCI.

Jeśli cię kto przedstawia komuś, a chce, żeby rekomendacja była skuteczna, niechaj pominie twoje najistotniejsze przymioty, a mówi o najzewnętrzniejszych i najbardziej leżących w zakresie szczęścia. Jeśliś jest wielki i potężny w świecie, winien mówić: wielki i potężny; jeśliś bogaty, niech mówi: bogaty; jeśliś jedynie szlachetny, niech mówi: szlachetny, a nie: wielkoduszny, ani cnotliwy, ani dobrze wychowany, ani miły, ni żadnych podobnych rzeczy, chyba dodatkowo, chociażby to były przymioty prawdziwe i wybitnie w tobie rozwinięte. A gdybyś był literatem, i posiadał pewną sławę, niechaj nie mówi: uczony, ni głęboki, ni wielki umysł, ani największy, tylko niech powie: sławny. Bo, jak powiedziałem gdzieindziej, szczęście ma w świecie powodzenie, nie wartość.

XCII.

Jan Jakób Rousseau powiada, że prawdziwa wytworność zachowania się polega na pewnem przyzwyczajeniu do okazywania życzliwości. Tego rodzaju wytworność może zachowa cię od nienawiści, lecz nie pozyska ci miłości, prócz tych bardzo niewielu, których życzliwość drugich pobudza do wzajemności. Kto chce, o ile zachowanie się jest zdolne dokonać tego, robić sobie z ludzi przyjaciół, lub co więcej zdobywać ich miłość, niechaj im okazuje szacunek. Jak pogarda obraża i bardziej nie podoba się,