Przejdź do zawartości

Strona:Leo Belmont - Jak nauczyć się esperanta.pdf/16

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Mi venas = ja przychodzę Mi venos = ja przyjdę. Li venos = on przyjdzie, (os znak czasu przyszłego, jak wiesz już o tem).
Tago = dzień. Może wiesz, że po niemiecku mówi się przy powitaniu: „guten Tag” = dobry dzień = dzieńdobry. Więc po esperancku będzie tak, jak po niemiecku: Tag+o = tago = dzień.
Pagi = płacić. Pago = płaca. Dla pamięci: kto jest dobrze płacony — chyba nie robociarz za pracę — ten dostaje paczki pieniędzy, pakę pieniędzy. Dźwięk: paka i początek wyrazu pieniądz, t. j. litera p — niech ci przypomną: pago = płaca. Płaca też rozpoczyna się od litery p, jak pieniądz i pagi — płacić).
Re — przedrostek oznaczający ponowienie, odwrócenie czynności. Po polsku często od; np. dać = doni, oddać = redoni. Pago = płaca, zapłata. Repago — odpłata, odwet.
Tu właśnie: tago de repago — oznacza dzień odwetu (odpłaty, zapłaty za krzywdy).
Sed venos tago de repago, = Ale przyjdzie dzień odpłaty (odwetu).

Wiersz 24.

Juĝi (czyt.: judżi) = sądzić. Juĝisto = sędzia. Por.: artisto = artysta. Zauważ: art+ist+o; ist oznacza zajęcie, bo artysta zajmuje się sztuką, a sztuka po esperancku — arto. Tak samo po polsku flecista — flec+ist+a, t. j. taki, który zajmuje się grą na flecie. Więc i po polsku i po esperancku ist jest przyrostkiem, który oznacza zajęcie, zawód.
Więc ten, kto zajmuje się zawodowo sądzeniem, jest sędzią = juĝ+ist+o = juĝisto = sędzia. (Żródtosłów: juĝ‘, przyrostek: ist, końcówka każdego rzeczownika w esperanto: o. Liczba mnoga: j. Juĝistoj = sędziowie.
Tiam = wtedy (tedy). Kiam = kiedy. Zauważ podobieństwo dźwięków: kiedy = kiam — początkowa litera: k! wtedy — tedy = tiam — litera t. Podobnie, kiedy pytamy kogoś, zapytujemy: kto? Po esperancku: kiu? = kto? — początkowa litera: k! Gdy zaś wskazujemy kogoś, mówimy: tamten — po esp. tiu, przez literę wskazującą: t!)
Powtórzmy: kiu? = kto? tiu? = tamten. Kiam? = kiedy? tiam? = wtedy?
Estos ni = ni estos = my będziemy = będziemy my.