Strona:KsiegaPamiatkowaMiastaPoznania368.jpg

5) Chrześcijańskiej Demokracji, 6) Inwalidów wojennych, 7) Komitetu Obywatelskiego (Narodowa Demokracja, Stronnictwo Mieszczańskie, związki), 8) Inteligencji pracującej (radykalna demokratycznej), 9) Niemców. W r. 1925 stawione zostały listy: 1) lewicy klasowych związków zawodowych, 2) P. P. S., 4) Związku Lokatorów, 5) inwalidów, 6) Koła Obywatelskiego i Chrześcijańskiej Demokracji, 7) N. P. R., 8) Żydów. Przy wyborach sejmowych 1922 r. stanęły do walki listy: 2) P. P. S., 5) komunistyczna, 7) N. P. R., 8) Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej (w Poznaniu Związku Ludowo Narodowego i Chrześcijańskiej Demokracji) 14) Centrum mieszczańskiego, 16) Niemców. Przy wyborach senackich odpadła lista komunistyczna (5) a doszła lista 1) P. S. L. „Piast”. W r. 1928 wniesione zostały przy wyborach sejmowych w Poznaniu listy 2) P. P. 5., 7) N. P. R., 11) monarchistyczna, 18) niemiecka, 21) t. zw. sanacyjna, 24) Stronnictwa Narodowego, 25) P. S. L. Piast i Chrześcijańskiej Demokracji, 30) Unji gospodarczej, 37) lewicy socjalistycznej. Ta ostatnia odpadła przy wyborach do senatu. Klasyfikacja tych list jest skomplikowana. Społecznie umiarkowane były w r. 1921 listy 5, 6 i 7, w r. 1925 listy 5 i 6, w r. 1922 listy 8 i 14 (oraz 1 do senatu), w r. 1928 listy 11, 24, 25 i 30. Do radykalno-demokratycznych, ale charakteryzujących się jako narodowe, zaliczyć można w r. 1921 listy 2 i 8, w r. 1925 listy 4 i 7, w r. 1922 lista 7, w r. 1928 listy 7 i 21. Listami socjalistycznemi i bardziej jeszcze na lewo wysuniętemi były w r. 1921 listy 1, 3 i 4, w r. 1925 listy 1 i 2, w r. 1922 listy 2 i 5, w r. 1928 listy 2 i 37. Mniejszości narodowe miały zawsze jedną własną listę.
 Partje umiarkowane otrzymały w r. 1921 razem 65,9% głosów ważnych, w r. 1925 — 57,9%, w r. 1922 do sejmu 77,7%, do senatu 83,0%, w r. 1928 do sejmu 47,8%, do senatu 53,5%. Partie radykalno-demokratyczne uzyskały w r. 1921 14,7%, w r. 1925 — 27,0%, w r. 1922 do sejmu 16,6%, do senatu 12,8%, w r. 1928 do sejmu 29,8%, do senatu 36,9%. Stronnictwa skrajnej lewicy zdobyły w r. 1921 głosów 15,3%, w r. 1925 — 14,6%, w r. 1922 do sejmu 5,7%, do senatu 0,7%, w r. 1928 do sejmu 19,1%, do senatu 5,3%. Mniejszości narodowe otrzymały głosów w r. 1921 — 4,1%, w r. 1925 — 0,5%, w r. 1922 — 0,0 wzgl. 3,5%, w r. 1928 — 3,3 wzgl. 4,3%.
 W wielkich grupach uwydatnia się bezwzględna przewaga stronnictw umiarkowanych. Miały one zawsze absolutną większość głosów, jedynie przy wyborach sejmowych w r. 1928 w maleńkim stopniu nie dosięgały jej. Linja rozwojowa posuwała się w górę do r. 1922, od czasu owego cofała się. Zaczęło się od 66%, doszło do 83% — ogromna większość —, a zeszło wreszcie na 48%. Ścisła kolejność w niż: 1922 sn — 1922 sm — 1921 ~ 1925 — 1928 sn — 1928 sm. Do r. 1925 można było w pewnej mierze siły prawicy ustosunkować do udziału w głosowaniu: im większy udział w głosowaniu, tem