Stawki podatkowe wzrastały mocno, bo wszystkie działy pracy miejskiej wymagały coraz znaczniejszych dotacyj. Długi mnożyły się z rokiem każdym i doszły z czasem do ogromnej sumy 80 miljonów marek, która w normalnych warunkach przekraczała stanowczo zdolność płatniczą miasta. Źródła, z którego czerpał środki i... sławę Witting, nadużyto i stawiono miasto w sytuacji ciężkiej, z której później tylko dzięki zmianom politycznym i przejściom gospodarczym otrząsnąć się mogło. W tej drodze rozbudowało się miasto zgodnie z rozmachem ruchu budowlanego, — który nawet bez współudziału miasta przeżywał okres rozkwitu, — i sięgnięto poza teren z r. 1900, bo w r. 1907 wcielono Sołacz. Zaniedbano — ze względów narodowościowych — rozszerzenie granic miasta o kilka wsi przyległych, które znowu zamieniły się na miasteczka.
Poznań stał się miastem zjazdów i kongresów a w r. 1911 zorganizował wielką wystawę wschodnio-niemiecką, przedsięwzięcie znaczne, zmierzające do umocnienia znaczenia miasta.
Cały rozpęd początków 20. wieku stanął po wybuchu wojny. Wojna zahamowała życie miejskie, nadwerężyła finanse miejskie, podważyła przedsiębiorstwa, które pracowały z deficytami, wyrwała ludność z życia gospodarczego, zatrzymała pracę wszelką. Era gospodarki etatystycznej nałożyła na gminę duży szereg robót wojennych, aprowizację, sekwestry, reglamentacje przymusowe. Niszczyły się wartości gospodarcze, marnowały budynki, wyludniało się miasto poborami i chorobami oraz brakiem przyrostu naturalnego i napływu. Walka narodowościowa przycichła pod grozą chwili i przymusem wojennym. Poznań dzielił los wielu miast cierpiących z powodu wojny niedostatek i troski rozliczne. Zarząd miasta pełnił funkcje niezbędne z punktu widzenia wojennego. Podważony w sile swej i dobrobycie przeszedł w dniu 10. listopada 1918 rewolucję społeczną. Rada żołnierzy i robotników zawładnęła miastem. Do rady tej wstąpił szereg Polaków i wymógł usunięcie nadburmistrza Wilmsa. Dnia 11. listopada 1918 rada żołniersko-robotnicza wymusiła ustąpienie Wilmsa i mianowała nadburmistrzem Jarogniewa Drwęskiego. Od czasów Księstwa Warszawskiego był to pierwszy burmistrz narodowości polskiej. Zarząd miasta pracował nadal podobnie jak w czasie wojny, gdyż stosunki przejściowe, demobilizacyjne były niemniej ciężkie dla administracji jak poprzednie.
Dnia 27. grudnia 1918 wybuchło w Poznaniu powstanie wielkopolskie, które zakończyło długi okres panowania niemieckiego i zamknęło tę przeszłość miasta Poznania, która należy do historji.
Strona:KsiegaPamiatkowaMiastaPoznania136.jpg
Ta strona została skorygowana.
