Strona:Kraków przewodnik dla zwiedzających z planem miasta.djvu/20

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

Brama Florjańska, nakryta barokowym hełmem, posiada wewnątrz małą kapliczkę M. Boskiej. Nad bramą, od strony barbakanu, znajduje się tarcza herbowa z nowym orłem piastowskim, po stronie przeciwnej, płaskorzeźba barokowa z św. Florjanem. W murach otaczających bramę, znajdują się jeszcze trzy inne niedawno odnowione baszty: passamoników, stolarzy i cieśli. W zachodniej części tych murów, dawnym arsenale miejskim i przyległych kilku kamienicach, mieści się Muzeum Czartoryskich.

Przez Bramę Florjańską wchodzimy w ulicę tej samej nazwy. Tu pod nr. 41 mijamy dom Jana Matejki, będący obecnie własnością miasta i idziemy pod dobrze od samej bramy widoczny
Kościół Marjacki, fundowany w r. 1226 przez biskupa Iwona Odrowąża, później powiększany i zmieniany. Wspaniała ta świątynia stoi obecnie poniżej poziomu rynku, którego nawierzchnia z biegiem wieków o 3 metry podniesioną została. Fasada kościoła kończy się dwoma wieżami, z których wyższa (81 m.) nakryta hełmem gotyckim z XV w., należy do najpiękniejszych rozwiązań architektonicznych w Polsce.
Korona złocista u jej szczytu ma 3.5 m. średnicy. Wieża ta nosi nazwę Marjackiej — z jej szczytu wygrywa strażnik, co godzinę starożytny hejnał. Wejście na wieżę od strony Rynku. Obok na ścianie, spiżowa płaskorzeźba S. Welońskiego, przedstawiająca Jana III. Sobieskiego, wyruszającego pod Wiedeń.
Wnętrze kościoła, którego polichromia wykonana na wzór i pod osobistem kierownictwem J. Matejki, — wyraża kult Polaków do N. P. Marji, składa się z 3 naw i 12-tu kaplic. Główna osobliwość kościoła, ołtarz główny, będący najwspanialszem arcydziełem Wita Stwosza (1478-89) ustawiony na tle trzech wspaniałych okien witrażowych z XIV w., czyni na zwiedzającym nigdy niezapomniane wrażenie. W prezbiterjum zwracają uwagę stalle po bokach z XVI w. oraz dwa piękne renesansowe nagrobki Cellarich i Montelupich. Po stronie prawej u początku nawy głównej, ołtarz z Przenajświętszym Sakramentem, ozdobiony medaljonami z alabastru, dzieło artysty włoskiego J. M. Padovana z r. 1555. W tęczy na belce pomysłu Jana Matejki, wznosi się olbrzymi krucyfiks z pracowni Wita Stwosza. Na filarach obrazy Hansa Suesa z Kulmbachu. Na głównej, wschodniej ścianie nawy prawej w ołtarzu w stylu barokowym, znajduje się na tle widoku Jerozolimy kamienny krucyfiks,