Strona:Krach na giełdzie.pdf/72

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

1893 r. w Niemczech produkowano więcej stali niż w Wielkiej Brytanii.
Anglia w ostatnim dwudziestopięcioleciu XIX w. bezpowrotnie utraciła nie tylko monopol przemysłowy, ale także prymat we wszystkich prawie dziedzinach przemysłu. Młodsze mocarstwa kapitalistyczne wyprzedziły ją również pod względem poziomu technicznego. Znamienny jest przykład hutnictwa żelaza. Na początku lat siedemdziesiątych wydajność wielkich pieców angielskich była około 2 razy większa niż niemieckich czy amerykańskich. W 20 lat później przeciętna roczna produkcja jednego wielkiego pieca w Stanach Zjednoczonych była o 50% większa niż w Anglii. Jeszcze wcześniej upadł techniczny prymat angielski w przemyśle stalowym. W niektórych dziedzinach elektrotechniki i chemii Niemcy i USA od początku ich rozwoju przodowały na świecie. Najdobitniejszym wyrazem uzyskania przodownictwa technicznego przez Stany Zjednoczone był fakt, że w 1890 r. moc maszyn parowych zainstalowanych w przemyśle amerykańskim była o 45% większa niż w brytyjskim.

Udział poszczególnych krajów w przemysłowej produkcji świata
(w odsetkach)
Rok Wielka
Brytania
USA Niemcy Francja
1870 32 23 13 10
1881—1885 27 29 14 9
1896—1900 20 30 17 7

Anglia natomiast zajmowała nadal czołową pozycję w światowym handlu, chociaż w tej dziedzinie rola jej też malała. Dla gospodarki brytyjskiej charakterystyczny właśnie w tym okresie był szybszy wzrost obrotów w handlu zagranicznym niż wzrost produkcji przemysłowej. Gdy przeciętny stosunek obrotów w handlu zagranicznym do produkcji przemysłowej dla lat 1830—1839 przyjmiemy za 100, to dla lat 1860—1869 wskaźnik ten będzie wynosił 148, a dla lat 1890—1899 aż 193, co oznacza prawie dwukrotnie większy wzrost obrotów handlowych niż