Jedną z przyczyn trwającej wysokiej koniunktury jest także dokonujący się obecnie na świecie nowy przewrót techniczny. W przemyśle zachodzą wielkie zmiany, które wiążą się z opanowywaniem energii jądrowej i kosmosu, techniki rakietowej, nowoczesnej chemii, telewizji. Wzrost nowej produkcji zmienia strukturę przemysłu. Kończy się era stali, wypieranej coraz silniej przez nowe materiały konstrukcyjne: masy plastyczne, włókna syntetyczne, kauczuk syntetyczny, lekkie metale. Równocześnie rozpoczyna się proces automatyzacji wytwarzania.
W tym samym kierunku działa postępujący głęboki przewrót w technice produkcji rolnej. Następuje szybkie przechodzenie od swoistego stadium manufaktury w rolnictwie do stadium produkcji maszynowej. Wyrazem tego przewrotu jest występujący już w Stanach Zjednoczonych szybszy wzrost wydajności pracy w rolnictwie niż w przemyśle. Fakt ten stwarza szeroki i stosunkowo trwały rynek dla dóbr inwestycyjnych.
Dalszym czynnikiem wpływającym na osłabienie ostrości kryzysów w okresie powojennym jest istnienie i rozwój światowego systemu gospodarki socjalistycznej. Powstanie tego systemu oddziałuje w istotny sposób na wahania cykliczne gospodarki kapitalistycznej. Z jednej strony współzawodnictwo świata kapitalistycznego i socjalistycznego wpływa wyraźnie na politykę ekonomiczną rządów burżuazyjnych, szczególnie w dziedzinie zatrudnienia i regulowania gospodarki. Jeden z amerykańskich ekonomistów mówił na ten temat: „W warunkach współzawodnictwa między światem kapitalistycznym i komunistycznym nie można dopuścić do swobodnego kształtowania się rozmiarów bezrobocia, nie można nie stosować polityki pełnego zatrudnienia; nieregulowanie tych problemów oznaczałoby bowiem utratę prestiżu świata kapitalistycznego.”[1] Z drugiej strony — gospodarka socjalistyczna, nie podlegając funkcjom cyklicznym i kryzysom nadprodukcji, stała się czynnikiem stabilizującym i zmniejszającym wahania na światowym rynku kapitalistycznym.
Rozwój gospodarczy krajów socjalistycznych świadczy o wyższości gospodarki socjalistycznej nad kapitalistyczną. W 1959 r. produkcja przemysłowa świata kapitalistycznego była wyższa o 120% niż w roku 1937, produkcja zaś świata socjalistycznego — o 470%. Tendencję tę obrazuje również okres po odbudowie go-
- ↑ Post-Keynesian Economics, Londyn 1955, s. 42.
