Strona:Kazimierz Bukowski - Władysław St. Reymont. Próba charakterystyki.djvu/22

 Policja rosyjska kazała wówczas Reymontowi wyjechać zagranicą. Udał się do Francji, gdzie zamieszkał u emigranta dra Gierszyńskiego, powstańca z roku 1863, w Quarville w pobliżu Romilly-en-Beauce. Tam zapoznał się z powieścią Emila Zoli „Ziemia” (La terre), której akcja rozgrywa się właśnie w Romilly. Powieścią Zoli był oburzony, ponieważ nie odtwarzała zupełnie życia chłopów francuskich, których poznał na prowincji. Postanowił nawet sam napisać o nich powieść. I to było pierwszą pobudką do napisania polskich — „Chłopów”.
 Rozpęd twórczy rósł w Reymoncie z siłą coraz potężniejszą, położenie materjalne polepszyło się, a wraz z tem obudziła się w nim nadzieja szybkiego urzeczywistnienia zamierzeń twórczych. O ile mu na to pozwalały pomyślniejsze konjunktury, wybierał się Reymont co pewien czas do Francji lub Włoch. Piękno ziemi włoskiej wywarło na nim głębokie wrażenie. Opisał je w swoich impresjach „Z ziemi włoskiej”, które drukował jako korespondencje w jednem z pism warszawskich. Przez jakiś czas bawił również w Anglji, gdzie mieszkał w jednym pokoju z byłym prezydentem Wojciechowskim. Tam poznał słynną medjumistkę i spirytystkę p. Bławatską, a echem tych wrażeń stała się jego późniejsza powieść „Wampir” (1912).
 Zasilony wrażeniami i pokrzepiony na duchu rosnącą popularnością, wrócił Reymont do kraju i z całym bujnym zapałem zabrał się do pracy. Jakby jednym tchem urzeczywistnia wtedy swoje zamysły twórcze i rzuca na maszynę drukarską jeden utwór po drugim. W krótkim przeciągu czasu pojawia się na półkach księgarskich najpierw nowela „Liii”, przepiękna „żałosna idylla” (1899), oparta w zupełności na wspomnieniach z ciężkiej jego włóczęgi z wędrowną trupą teatralną, potem wspaniała opowieść chłopska „Sprawiedliwie”