Przeglądy te doprowadziły do otwartego wybuchu dawno tajonej niechęci pomiędzy Napoleonem i jego ministrem wojny d’Hautpoul’em z jednej strony, a Changarnier’em z drugiej. W Changarnier’ze partja porządku znalazła człowieka prawdziwie neutralnego, u którego nie mogło być mowy o własnych uroszczeniach dynastycznych. Jego też naznaczono na następcę Bonapartego. W dodatku Changarnier, dzięki swym wystąpieniom 29 stycznia i 13 czerwca 1849 r., stał się wielkim hetmanem partji porządku, nowoczesnym Aleksandrem, którego brutalna interwencja, w mniemaniu lękliwego burżua, rozcięła węzeł gordyjski rewolucji. W gruncie rzeczy był on takim samym zerem, jak Bonaparte, lecz w zupełnie tani sposób stał się potęgą i Zgromadzenie narodowe wyznaczyło go na nadzorcę prezydenta. Sam on — jak np. przy kwestji darowizny — kokietował protekcją, której użyczał Bonapartemu i z coraz większą pychą zachowywał się wobec niego i ministrów. Gdy z powodu zmiany prawa wyborczego spodziewano się powstania, Changarnier zabronił swym oficerom słuchania jakichkolwiek rozkazów ministra wojny lub prezydenta. Prasa przyczyniła się jeszcze do otoczenia aureolą postaci Changarnier’a. Przy zupełnym braku wybitnych osobistości partja porządku musiała przypisać jednostce siłę, na której zbywało całej klasie i zrobić z tej jednostki nadludzkiego bohatera. W ten sposób powstał myt o Changarnier’ze, „ostoi społeczeństwa“. Zarozumiała szarlatanerja, tajemnicze pozowanie na wielkość, z któremi Changarnier zniżał się do dźwigania całego świata na barkach, tworzą
Strona:Karol Marx-Walki klasowe we Francji 1848-1850 r.djvu/188
Wygląd