Strona:Jean Tarnowski - Nasze przedstawicielstwo polityczne w Paryżu i w Petersburgu 1905-1919.pdf/47

kich. W konkluzji zaznaczyłem jeszcze raz, najdobitniej, ze posiadanie Gdańska w całej suwerenności i bez zastrzeżeń jest dla Polski warunkiem sine qua non jej ekonomicznej egzystencji i że bez tego portu Polska ekonomicznie ani rozwijać się, ani nawet istnieć nie będzie mogła.
  Równocześnie, zostałem zapytany przez pewną osobistość polityczną, stojącą w styczności z otoczeniem Prezydenta Rzeczypospolitej, czy oddanie korony polskiej księciu z domu habsburskiego miałoby w Polsce szanse uznania. Na to pytanie odpowiedziałem, że jeśli mam być szczery, to według mnie nikt z żadnego domu panującego, który brał udział w rozbiorach Polski, nie mógłby liczyć na bezwzględne uznanie całego narodu polskiego. Oczywiście, ze ani jedna ani druga z osób, stawiających mi te pytania o rzeczonych pertraktacjach, nie wspominała i prawdopodobnie o nich może wcale nie wiedziała, ale w każdym razie z samych tych zapytań wnioskować można było, że jakieś układy z Niemcami i Austrią muszą być w toku. Jeżeli zaś osoba prywatna, jak ja, mogła być o tych pertraktacjach w ten sposób poinformowana, to nie ulega kwestii, że nasze przedstawicielstwo polityczne w Paryżu mogło mieć i powinno było mieć znacznie lepsze i dokładniejsze o tych układach informacje. W każdym razie p. Masaryk musiał być dobrze o nich poinformowany, skoro dlatego właśnie pojechał do Ameryki, żeby tym układom przeciwdziałać. On to skłonił p. Wilsona do wypowiedzenia wojny Austrii ze strony Ameryki, i tem w znacznej części przeszkodził dojściu do skutku tych układów. Wystąpienie zbrojne przeciw Austrii ze strony Ameryki, wprowadzając nowy żywioł do wojny i przez to samo do tych układów, utrudniło znacznie ich przeprowadzenie,
  Ze swej strony, Francja wysłała do Ameryki misję dyplomatyczną pod wodzą p. Andrzeja Tardieu, dla przygotowania opinii publicznej amerykańskiej na korzyść rewindy-