jako swoją sprawę wewnętrzną, składając w ten sposób dowód całkowitej niezdolności do przystosowania się do wymagań chwili”. I zaraz potem dodaje się: „Polityka rosyjska nie wykazała żadnej inicjatywy w sprawie przyszłości Europy centralnej. nie wysunęła ona żadnego planu w celu przeciwstawienia go planowi niemieckiemu „Mitteleuropy”. Stąd dla każdego Anglika wniosek logiczny, że w dopełnieniu niedorosłej swemu zadaniu polityki rosyjskiej, ma przeciwstawić się temu planowi niemieckiemu polityka polska. i tak oto sprawa polska była od razu w oczach tego Anglika zaprzepaszczona.
Inne wywody tego memoriału nie były w stanie tego wrażenia zatrzeć. Czytamy bowiem co następuje:
„Odbudowanie Polski w jej granicach historycznych z r. 1772 byłoby chyba niemożliwe do urzeczywistnienia i nie dawałyby państwa istotnie silnego. podstawą siły Polski jest terytorium, na którem większość ludności mówi po polsku, jest świadoma swej polskiej narodowości i wykazuje przywiązanie do sprawy polskiej. Obszar ten nie zamyka się w granicach z r. 1772. W Niemczech i Austrii są dzielnice polskie, które nie należały do polski w chwili rozbioru, gdzie jednak ogół ludności nie tylko mówi, ale myśli i czuje po polsku. są to: Górny Śląsk i pas południowych Prus Wschodnich w Niemczech, oraz Śląska austriackiego (Księstwo Cieszyńskie). Odzyskanie ich przez Państwo Polskie posiada wielką doniosłość.
„Z drugiej strony, w Cesarstwie Rosyjskiem na wschód od kraju z mową polską znajduje się wielkie terytorium z ludnością 25-ciomilionową, które należało do dawnej Rzeczypospolitej (1772) i gdzie Polacy stanowią mniejszość, wynoszącą od 35 do 5%. większość na północy mówi albo po litewsku, albo po białorusku, na południu zaś po małorusku… [1] Ludność tego kraju przedstawiałaby pole dla agitacji antypolskiej i mogłaby, na skutek swej
- ↑
Po małorusku… – po ukraińsku.
