Strona:Jarosz Derdowski - O Panu Czorlińscim co do Pucka po sece jachoł.djvu/12

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
XII.

a szczególnie gdy śpiewa swemu konikowi marsza kaszebsciego z refrenem

Nigde do zgubę
Nie przyńdą Kaszube
Marsz, marsz za wrodziem
Me trzemąme z Bodziem.

Język Czorlińsciego

Składniki podstawowe gwary kaszubskiej stanowią:

1) zasób wyrazów nieznanych dzisiejszemu językowi polskiemu
2) odmienny sposób wymawiania samogłosek niż w języku polskim
3) akcent odmienny
4) szybka wymowa

Dopiero przy uwzględnieniu tych wszystkich zasad odczujemy piękno gwary kaszubskiej. Aby uprzystępnić czytanie swojego poematu Polakom, Derdowski pogwałcił zasady gwary kaszubskiej, przez co znacznie obniżył wartość poematu pod względem językowym. Z bogatego zasobu słownika kaszubskiego mało czerpał.
Derdowski wziął za podstawę pomorskiego języka literackiego gwarę swojej wsi rodzinnej, mieszając ją z innemi gwarami i zaprawiając ją niemało polskim językiem literackim, w budowie wiersza zaś stosował akcentuację wyłącznie polską. Wskutek tego pisma jego nie robią wrażenia oryginalnej mowy kaszubskiej, łatwo je jednak czytać i rozumieć. Derdowski uważał kaszubszczyznę za mowę wypaczoną, jak zresztą inni mu rówieśni, a pragnął, żeby Kaszubi jaknajrychlej nauczyli się mówić tak, jak mówią w Warszawie. W języku Derdowskiego znajdujemy dużo