Strona:Jan Sygański - Historya Nowego Sącza.djvu/262

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
—   9   —

Niektóre cechy sandeckie przechowały w swych księgach dokładny spis zbroi z lat 1551—1622. Największe zapasy zbroi posiadała w 1594 r. baszta kowalska obok bramy grodzkiej: Hakownic 11, zbroi 8, szyszaków[1] 9, obojczyków[2] 6, zarękawiów 2 pary, rękawic 3 pary, rękawic pancernych para, pancerzów[3] 2 pary, rusznic 7, mieczów 2, szabel 3, halabardów[4] 6, rożnów[5] 2, prochowic 6, ładunków 2, form do rusznic[6] 6, knotów 4.
Cech szewski, liczebnie jeden z największych w Sączu, miał w swej baszcie nad bramą krakowską w r. 1602: Hakownic 8, prochu do strzelby beczułkę 1, lontów 6, zbroi białej[7] 7, zbroi czarnej[8] 4, pałaszów dobrych 6, rusznic dobrych 11, zbroi gorszej 2, szyszaków 13, ładownic 4, prochownic 4, rogów 3, halabardów 3, oszczepów 3, glewie[9] 3, ładunków 60, w garnku prochu funt 1, zarękawie pancerzowe, rohatynę[10].

W baszcie cechu kuśnierskiego nad bramą młyńską znajdowało się w r. 1591: Zbroi szmelcowanych 6, zbroi światłych dobrych 3, pancerz, szyszaków 4, mieczów 5, glewie 2, halabardów 2, szefelin[11], rusznic 4, prochownic 2, hakownic 3, kul żelaznych do hakownic 66, rękawice żelazne czarne, 3 kusze z hewarem[12], przyłbica stara zła, haczków do wieszania zbroi 12. Wydano zaś na rusznicę z krzosem[13] złp. 10; na prochownicę 2½ gr.; na rzemień do prochownicy ½ gr.; za worek na pancerz 4 gr.; na pasy do mieczów 5 gr.; za 2 knoty i prochownicę 9 gr. W r. 1593 wydano na hakownicę 9 talarów węgierskich.

  1. Szyszak — hełm, wysoka przyłbica żelazna.
  2. Obojczyk — część zbroi żelaznej okrywającej szyję.
  3. Pancerz — blacha żelazna na piersi.
  4. Halabarda — siekiera na długim drzewcu osadzona, kopia z okszą, bardysz.
  5. Rożen — szpada, narzędzie do pchnięcia, przebicia.
  6. Forma do rusznic — do odlewania kul.
  7. Zbroja biała, światła — polerowana, błyszcząca.
  8. Zbroja czarna, szmelcowana — czarno pociągnięta.
  9. Glewia — dzida, włócznia.
  10. Rohatyna — włócznia z szerokiem ostrzem, na długiem drzewcu osadzona.
  11. Szefelin — włócznia, oszczep.
  12. Kusza czyli samostrzał — przyrząd do rzucania strzał i wogóle pocisków, naciągany hewarem (z niem. Heber) lub lewarem. Już starym Grekom i Rzymianom znaną była kusza, catapulta, palintona, onager, tormentum, ballista.
  13. Krzos — krzesiwo, zapomocą którego wzniecano ogień do podpału rusznic.