Strona:J. I. Kraszewski - Programm polski 1872.djvu/63

53

reście nawet austryjackiemu katolicyzmowi, który w objęciach rządu tak się stał bezpłodnym jak wszystko czego tylko te nieszczęśliwe dłonie dotknęły.
 Sprawa katolicyzmu długo była nierozerwanemi węzłami ze sprawą narodową związana; chociaż od roku 1860 dawna tradycyjna tolerancija polska, nie nadwerężając wiary, rozszerzyła pojęcie narodowości niezależném czyniąc od wyznania i dłoń bratnią podając inowiercom.
 Zaszły wypadki które polski bezpośrednio wcale nie tycząc, dotknęły katolicyzm cały, a odbiły się u nas boleśnie. Kościół wszedł w walkę śmiertelną z wiekiem, dopominając się wyłącznego przywileju kierowania rozwojem ducha jego. Interess władzy świeckiéj Papieża, uważanéj za podporę duchownéj, zwichnął kierunek kościoła z drogi koniecznych reform na przebieżone już gościńce wsteczne.
 Walka ztąd wyrosła przeszła w nieszczęśliwéj chwili, gdy my całych sił naszych na obronę własną potrzebujemy — i oderwała nam część ich, pod pozorem sprawy religij, na korzyść Rzymu.
 Z dobrą i złą wiarą pochwycono sprawę