Strona:J. I. Kraszewski - Programm polski 1872.djvu/48

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
38

jusz ze stronnictwem konstytucyjnem byłby zaprawdę pożądanym, gdyby na dobrą wiarę jego rachować można; na nieszczęście są to ludzie interessów nie zasad, a konstytucija nie jest dla nich kartą i prawem ale narzędziem. — Widziemy jak się praktykuje swoboda w Czechach..
Galicija podzieloną jest na tyle obozów ile w niéj wodzów i systemacików; dwa główne jednak panują — ultramontańsko-zachowawczy który niechce innéj oświaty nad dyrygowaną przez jezuitów; jawnie wypowiada zwrót do ustaw przeżytych, do przywilejów i podziału narodu na klassy, domagając się stéru, kierunku i rządów niepowoływanych do żadnego rachunku — i demokratyczny, który pragnie wielu pięknych i poczciwych rzeczy, ale nie jest dość silnym, aby mógł przystąpić do czynu. Wszystko tu ogranicza się na polemice i wrzawie. Rozmaite odcienia rozbijają szczupły ten zastęp na kilka jeszcze części więcéj sobie przeszkadzających niż posiłkujących. — Mieszczanie dobréj woli a małego wykształcenia, szlachta więcéj mająca ogłady niż światła, — wodzowie którzy lepiéj mówią niż myślą, — lud na który z góry padają