Strona:J. Grabiec - Sto lat walki o prawa Królestwa Polskiego 1815—1915.pdf/5

dem najwłaściwszych środków ustalenia dobrego bytu Polaków w nowych stosunkach, w jakich się znajdują przez zaszłe w położeniu Księstwa Warszawskiego odmiany, i chcąc zarazem rozciągnąć skutki tych dobroczynnych zamiarów do prowincyi i powiatów, które składały dawne Królestwo Polskie, przez tak liberalne urządzenia, jakich tylko okoliczności dozwoliły, i przez rozwinięcie stosunków, dla wzajemnego mieszkańców handlu najkorzystniejszych, ułożyli się zawrzeć“ i t. d.
 Tak rozumiały w tym czasie sprawę polska rządy mocarstw, rozstrzygające ją na Kongresie Wiedeńskim, tak też rozumieli ją i ówcześni mężowie stanu polscy. Na dowód tego przytaczamy urywek z Manifestu połączonych Izb Sejmowych do narodów europejskich, uchwalonego 20 grudnia 1830 roku po usankcyowaniu wybuchu listopadowego przez Sejm.
 Oto ów urywek:
 „Nazbyt żywo tkwiło jeszcze to uczucie, zbyt uroczyście wśród walki przyrzekły mocarstwa Europy trwałym i na zasadach sprawiedliwości opartym pokojem świat obdarzyć, aby, dzieląc się na nowo łupami naszymi, Kongres Wiedeński nie starał się przynajmniej osłodzić nowej krzywdy, wyrządzonej Polakom. Zapewniono więc narodowość i handel wzajemny wszystkim częściom dawnej Polski, a tę, którą walka europejska niepodległą zastała, z trzech stron znacznie zmniejszoną oddano z tytułem Królestwa, oddzielną konstytucyą i wolnością rozszerzenia pod bezpośrednie Aleksandra panowanie“.
 Nie wchodzi w zakres niniejszej pracy dowodzenie, czy Królestwo Polskie, okupowane od 1831 r. do 1915 przez armię rosyjską, a obecnie przez armie mocarstw centralnych, było i jest odrębnem od Rosyi państwem. Teoretycznie jest to jedno z najbardziej ciekawych zagadnień z dziedziny prawa, zarówno międzynarodowego, jak i państwowego. Bardzo poważnym przeciwnikiem uznania Królestwa z lat 1815 — 1830 za państwo odrębne jest wybitny teoretyk prawa państwo-