Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Moskal.pdf/192

się. Widocznie rzecz mu się nie zdawała tak ważną jak baronowi, machnął ręką.
 — A ładne? zapytał z uśmiechem.
 — Ja się tam im nie przypatrywałem, odparł baron trochę oburzony.
 Jenerał pomilczał, zapalił cygaro zgasłe, klepiąc po ramieniu barona, zaczął mu w następujący sposób swoją teorję wykładać.
 — W czasie wojny, rzekł, nie można być ani z żołnierzami, ani z oficerami zbyt ostrym, nie potrzeba zbytecznie zrażać srogością, ani jednych ani drugich. Wojna ma swoje prawa; naród, który się na nią naraża wie, że ani czci, ani majątku, ani życia nie może być pewnym — to darmo, i żołnierzowi i panom oficerom, trzeba trochę pozwolić pohulać; na to wojna, na to wojna! — powtórzył jenerał zacierając łysinę.
 — Wojna musi sprowadzać ofiary. Cóż to pan tak bardzo litujesz się nad tymi pannami?
 Baron zamilkł, a jenerał mówił dalej.
 — Żołnierz rozbija beczkę z wódką, a oficer też musi sobie pozwolić.
 — Mnie się zdaje, panie jenerale, że gdyby bez tej wódki i hulania obejść się mogło, lepiej, zaszczytniej byłoby dla wojska. Nieprzyjaciółmi naszymi są powstańcy, ale nie śpichlerze i kobiety.
 — Mylisz się — odpowiedział żywo jenerał — bardzo się pan mylisz, te śpichlerze żywią nieprzyjaciela, a te kobiety go podżegają, cały kraj jest nam wrogiem.
 — Czy go tym sposobem sobie zjednamy? zapytał baron.
 — O tym nie ma mowy — rzekł jenerał — musimy go złamać, a nie jednać.