Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Karolina z hr. Potockich Nakwaska.djvu/18

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

wi do serc, chwyta za nie i przekonywa. Nigdzie serdeczniéj nie odzywa się jak w Dworze wiejskim.
W czasie pobytu w Heidelbergu napisała także powieści dla dzieci w trzech częściach, które wielkie miały powodzenie. Po stracie córki Maryi i wypadkach 1846 r. w Galicyi pobyt w Niemczech stał się przykrym pp. Nakwaskim, którzy się przenieśli do Szwajcaryi, zamieszkując w pięknéj wiosce Laney pod Genewą, gdzie kilkunastu ziomków znaleźli schronionych. Tu przygotowała autorka „Dworu wiejskiego,“ nowe powiększone jego wydanie, które pod okiem swém i córki Anny w Genewie drukować kazała.
Nad brzegami jeziora geneweńskiego przebywszy czas stósunkowo długi, w roku 1862 przenieśli się do Tours pp. Nakwascy. Klimat nad piękném jeziorem Lemanu zwłaszcza w okolicach Genewy nie dla wszystkich jest znośnym. W Swajcaryi spotkała wygnańców wiadomość o śmierci rodziców męża; w Tours ta tragedya wnuka Aleksandra Starzeńskiego, która poprzedziła r. 1863 i obawy, jakie on zrodził dla rodziców dwóch synów w kraju zamieszkałych.

Historya tragiczna młodego Aleksandra Starzeńskiego i wnuka pani Nakwaskiéj z pierwszego małżeństwa godną jest przypomnienia. Opowiemy ją według najwiarogodniejszego źródła [1]. Młody Aleksander Starzeński, wychowaniec wiedeńskiego Teresianum, późniéj szkoły agronomicznéj warszawskiéj, padł ofiarą uczuć swych patryotycznych. Dnia 5 maja 1862 roku do Moroczyna, majątku rodziców Starzeńskiego w Hrubieszowskiém, o godzinie czwartéj z rana przybyli żandarmi dla odbycia rewizyi u p. Bongard, dawnego nauczyciela młodego Aleksandra. Byli to niejacy pp. Masłowski pułkownik, kapitan Cywiński i Bosakiewicz, znany ze swych donosów i prześladowań. Za przybyciem oświadczyli, że chcą dopełnić rewizyi u Bongarda. Wykonano ją i nie znaleziono nic, ale jego aresztowano. — Młody Aleksander przebudzony nagle, rozdrażniony na donosiciela, porwał rewolwer i łeb mu

  1. Les Natonalités. Journal quotidien. Turin, 12 Novembre 1862 (Une arrestation en Pologne).