Strona:Józef Łepkowski - Cerkwie i osady ruskie w obwodzie Sandeckim w Galicyi.djvu/8

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

nadto szczegółowe rozporządzenia co do uzbrojenia Biskupszczyzny. Uwalnia od wszelkich danin i robocizn prócz 1 dnia w roku do orania pługiem i czterech dni pieszych, a zato nakazuje mieć porządny rynsztunek, rusznicę, muszkiet, szablę, ładownicę, siekierkę; komornik zaś kosę osadzoną, chodzić na mustry co miesiąc, w czasie potrzeby do wołów i szańców dla obrony przeciw Węgrom lub innym nieprzyjaciołom.

13 najstarszych ksiąg miejskich sądowych od roku 1597 do teraz bez przerwy dochowano.

Powroznik na drodze do Krynicy od Muszyny. Jak to wskazał dokument z roku 1391 nadający biskupom krak. włości tutejsze, miasteczko pod zamkiem dziś Muszyną zwane, wtedy Powroznikiem się mianowało. Wieś Powroznik powstała dopiero ex cruda radice w wieku XVI, kiedy (d. d. Kraków 1567 roku) biskup krak. Filip Padniewski Łazarzowi Worchacz poddanemu swemu, nad potokiem Powroznikiem w lasach między Muszyną miasteczkiem a szklarnią zamkową (officina vitrearia arcis Muschyn) pozwala tworzyć osadę i na prawie wołoskiém (more Valatyorum) eryguje sołtystwo[1].

Dokument „Visitatio ecclesiae in Povroznik per Max. Ryłło Episc. Chelm. et Belznen. administr. Epus. Premisl. 1780 a.“ podaje: iż cerkiew tutejsza stanęła 1606 roku. Inne akta archivum fary powroznickiéj świadczą: iż 1637 roku Jakób Zadzik biskup krak., 1644 Piotr Gembicki, 1738 kardynał Lipski, 1749 Andrzéj Kostka Załuski, uposażyli i dotowali kościół tutejszy. Cerkiew to drewniana, pierwiastkowo (jak dojrzeć można z pod przekształceń późniejszych) stylem gotyckim zbudowana.

Pod dzwonnicą widziałem tu wielki przełupany i zniszczony obraz, wystawiający bizanckim sposobem malowania: Sąd ostateczny i Niebo. Z napisu na tym obrazie głoskami cerkiewnemi, przytaczam tu co o jego twórcy i czasie malowania wiadomość podaje: „Tij obrazy robył mnogogryszny rab Bożi Paweł Radyszski za derzawy Jego Myłosti Korola Zigismunda 3go a za panowania Jego Myłosti Pana Jana Bedleckego starosty Muszynskogo, dał zmalowati za zdrowie swoie pan Tomasz Powroznicki woit Krysu Moszynskiego[2] — roku bożia 1623 dokończyła sia robota“. Z tegoż czasu i rodzaju, ale zalecone sztuką, dochowały się tu zrujnowane obrazy: Zmartwychwstanie, Narodzenie, Chrystus, Marya i ładne z przeszłego wieku malowanie: Biczowanie Chrystusa. Kamień starty w posadzce nosi napis: „Tu leży córka Jacka Popowca Ewa imieniem, zmarła 1634 r.“ Dzwon większy ładnego odlewu z r. 1615, mniejszy lał Kasper Kramnitz z Krompach na Spiżu 1764 roku. Parafia Powro-

  1. Przywiléj ten potwierdzają biskupi krak. 1624, 1681 i następnych lat.
  2. Chociaż nie było Starostwa muszyńskiego, przecież jak to i dedykacya pieśni XVI Kochanowskiego Stanisławowi okazuje, rządcy dóbr biskupich starostami się mianowali.